Τέλος δεν έχει ο φαύλος κύκλος, στα δίχτυα του οποίου αιχμαλωτίζονται ετησίως 12 εκατομμύρια κορίτσια κάτω των 18 ετών που εξαναγκάζονται σε ετησίως ανήλικους γάμους, από τους οποίους ούτε το διαζύγιο δεν τις σώζει. Πρόκειται για μία «πρακτική» που μπορεί να αφορά κυρίως χώρες της Ασίας και της Αφρικής αλλά συμβαίνει και στην Ελλάδα στην κοινότητα των Ρομά και τα στοιχεία από τη νέα παγκόσμια έκθεση του οργανισμού Plan International, που εργάζεται για την παγκόσμια ισότητα σοκάρουν.
της Αλεξίας Σβώλου
Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 250 ανήλικων παντρεμένων γυναικών από 15 χώρες έδειξε ότι ούτε το διαζύγιο αποκαθιστά το πρόβλημα καθώς σε αυτές τις κοινότητες η διαζευγμένη γυναίκα-παιδί στιγματίζεται από την κοινωνία. Οι γάμοι μεταξύ ανηλίκων είναι κατά βάση παράνομοι (και στη χώρα μας και στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Τότε γιατί συμβαίνουν; Γιατί υπάρχουν παραθυράκια στο νόμο που αφήνουν το περιθώριο είτε να πραγματοποιηθούν για λόγους….προστασίας ή εκλαμβάνουν την ανεπίσημη συμβίωση ως γάμο και εξαναγκάζουν τα κορίτσια σε γάμο. Αν ο νόμος εφαρμοζόταν ουσιαστικά θα εξέλειπαν. Οι αιτίες τώρα που συμβαίνουν είναι κατά βάση οικονομικές και πολιτισμικές (εδώ περιλαμβάνονται και τα θρησκευτικά αίτια και τα ήθη και έθιμα).
Στην Ελλάδα η κατάσταση στην κοινότητα των Ρομά καταγράφει πολύ αργή πρόοδο: Η μέση ηλικία γάμου για τα κορίτσια έχει ανέβει από τα 12 έτη στα 15-16 έτη αλλά έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Η σχολική διαρροή είναι η πρώτη άμεση επίπτωση των ανήλικων γάμων. Χάνεται η ευκαιρία και το δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική αποκατάσταση ενώ προκύπτει και σωρεία άλλων προβλημάτων όπως ενδοοικογενειακή βία, ανήλικες εγκυμοσύνες, ψυχικά προβλήματα, αυξημένος κίνδυνος ασθενειών, αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών για τη μητέρα και το παιδί.
Σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου οι γάμοι μεταξύ ανηλίκων αντιστοιχούν σε πολύ μεγάλα ποσοστά και το 75% των ανήλικων κοριτσιών καταλήγουν παντρεμένα πριν κλείσουν τα 18 τους χρόνια. Εδώ το πρόβλημα επικεντρώνεται σε κοινότητες οπότε τα στατιστικά στοιχεία είναι μικρότερα αλλά για κάθε κορίτσι που εξαναγκάζεται σε ανήλικο γάμο, η στέρηση της ευκαιρίας σε μια φυσιολογική ζωή και η στέρηση της παιδικής ηλικίας είναι οριστική και σε ποσοστό 100%.
Περίπου τα μισά κορίτσια που έχουν παντρευτεί κάτω των 18 ετών έχουν σύντροφο μεγαλύτερο κατά τουλάχιστον μια 5ετία ενώ περίπου μια-δύο στις δέκα αναφέρουν πως έχουν πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Τα αληθινά νούμερα βέβαια είναι πολύ πιο σκοτεινά και πολύ υψηλότερα.
Σε διαζύγιο καταλήγει ένας στους 4 ανήλικους γάμους αλλά και πάλι η κατάσταση δεν διορθώνεται. Το κορίτσι που ζητά διαζύγιο δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό στην κοινότητά του, ούτε επιστρέφει στο σχολείο, ούτε συνεχίζει τη μόρφωσή του ώστε να έχει ένα επαγγελματικό μέλλον. Μοναδική λύση στο πρόβλημα μπορεί να προσφέρει η εκπαίδευση και η θωράκιση των κοινωνιών ώστε να μην επιλέγεται αυτή η εναλλακτική που παρεμπιπτόντως επισήμως απαγορεύεται και το Δελχί και στο Μπαγκλαντές και αλλού.
