Τον βαθύτατο προβληματισμό τους εκφράζουν οι ειδικοί για την έναρξη των συμπλοκών μεταξύ ανηλίκων, με το πρώτο κουδούνι της σχολικής χρονιάς. Η σχολική χρονιά σήκωσε αυλαία και μαζί της, χωρίς ούτε μιας ώρας καθυστέρησης ξεκίνησαν οι τραμπουκισμοί και οι επιθέσεις από ανήλικους σε ανήλικους, με το …μοτίβο να ακολουθεί το πρόγραμμα του σχολείου.
της Αλεξίας Σβώλου
Όπως επισημαίνει η Αγάπη Κανδυλάκη Καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας, στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, είναι σαν ένας αόρατος αφέτης να έδωσε το σύνθημα, πως μαζί με τα μαθήματα πρέπει να αρχίσουν και τα περιστατικά βίας. Οι συμπλοκές αυτές μοιάζουν με κάποιο τελετουργικό μύησης αγοριών και κοριτσιών, αφού αυτή η νέα μορφή αναίτιας και συχνά ακραίας βία μεταξύ των ανηλίκων δεν γνωρίζει φύλο ούτε γειτονιά. Βλέπουμε αγόρια που κατ’ αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να αποδείξουν ότι είναι…άνδρες και κορίτσια που προσπαθούν να αποδείξουν ότι είναι…. μάγκες. Αμφότερα ποστάρουν τις βίαιες συμπεριφορές στα social media, διεκδικώντας κατ’ αυτόν τον εντελώς στρεβλό και επικίνδυνο τρόπο την προσοχή, την καταξίωση και την ….αποδοχή. Και το χειρότερο είναι πως έτσι την βρίσκουν την αποδοχή, γι αυτό και συνεχίζουν να το κάνουν, όπως λέει με εμφανή ανησυχία η καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Για την Αγάπη Κανδυλάκη οι εμπλεκόμενοι σε αυτά τα περιστατικά, θύτες και θύματα είναι παιδιά και έφηβοι που βρίσκονται σε κίνδυνο και εκεί πρέπει να εστιάσουμε τις δράσεις μας ως κοινωνία και επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να τα προστατέψουμε από τον κίνδυνο.
Ήδη με την έναρξη της σχολικής χρονιάς καταγράφηκαν περιστατικά στα δυτικά προάστια της Αττικής, στο Παλαιό Φάληρο (μια εύπορη γειτονιά), στα Γιάννενα κι αλλού. Κάποτε λέγαμε ότι τέτοιου είδους συμβάντα καταγράφονται μόνο στις άλλες βαλκανικές χώρες (εννοώντας τότε πιο υποανάπτυκτες από την Ελλάδα) και μετά, όταν άρχισαν να πληθαίνουν στην πατρίδα μας βρήκαμε κάποιου είδους παρηγοριά στην σκέψη ότι ούτως ή άλλως συνέβαιναν σε υποβαθμισμένες περιοχές με υψηλούς δείκτες παραβατικότητας και εγκληματικότητες οπότε ήταν λίγο πολύ αναμενόμενο. Η θεωρία αυτή βέβαια διαψεύστηκε περίτρανα όταν οι συμπλοκές επεκτάθηκαν στην Κηφισιά, την Γλυφάδα, το Παλαιό Φάληρο, την Βούλα, γενικά περιοχές με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Επιπλέον το φαινόμενο έλαβε πολύ γρήγορα μεγάλες διαστάσεις θυμίζοντας λερναία Ύδρα, που κόβεις το ένα κεφάλι και ξεπηδούν δύο. Φέτος στην κλιμάκωση του φαινομένου προστίθεται το γεγονός ότι μοιάζει να έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της σχολικής ζωής.
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας μεταξύ των ανηλίκων, υπάρχει μια άτυπη «κόντρα» μεταξύ διδακτικού προσωπικού του σχολείου και γονέων. Οι γονείς φορτώνουν την ευθύνη για ότι συμβαίνει στο σχολείο και οι δάσκαλοι με τους καθηγητές υπογραμμίζουν ότι αυτό που καθορίζει την έξαρση της βίας και του εκφοβισμού είναι ο τρόπος ανατροφής στο σπίτι, η επίδραση της οικογένειας. Σε αυτή τη συζήτηση η ευθύνη γίνεται μπαλάκι μεταξύ οικογένειας και σχολείου, με την αλήθεια να βρίσκεται πάντοτε στη μέση. Κανείς δεν είναι άμοιρος των ευθυνών και τα δύο περιβάλλοντα αλληλεπιδρούν συν-διαμορφώνοντας τον χαρακτήρα των παιδιών. Τα παιδιά μιμούνται πρότυπα και παρασύρονται από πρότυπα, ενώ τα παιδιά που υφίστανται βία τα ίδια έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να διαλέξουν τον δρόμο της βίας. Γι αυτό και οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι οριζόντιες και ολιστικές. Όχι μόνο στο σπίτι ούτε μόνο στο σχολείο, αλλά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής των παιδιών. Ήδη ξεκίνησε για τους μαθητές της 3ης Λυκείου το ψηφιακό φροντιστήριο με στόχο την μείωση των ανισοτήτων. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες συμβάλλουν στο να αμβλυνθούν τα φαινόμενα βίας γιατί τα παιδιά δεν νιώθουν να υστερούν. Η μειονεκτική θέση, η έλλειψη γονεϊκής φροντίδας και αγάπης οδηγεί σε σύγχυση τους έφηβους και τις έφηβες που αναζητούν μια νέα ταυτότητα και την αποδοχή, τον σεβασμό που φέρνει η ισχύ μέσω βίαιων πράξεων. Για να δείξουν ότι είναι ισχυροί/ες, ότι μπορούν να ηγηθούν. Καλώς ήρθατε στην εποχή που οι «Συμμορίες της Νέας Υόρκης», η αμερικανική ιστορική ταινία παραγωγής 2002 σε σκηνοθεσία του Μάρτιν Σκορσέζε γίνεται πραγματικότητα στις γειτονιές της Αττικής.
