Ο πόνος είναι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μια από τις 10 βασικότερες αιτίες αναπηρίας και σοβαρής υποβάθμισης της ποιότητας ζωής.
της Αλεξίας Σβώλου
Αντί δηλαδή να ζούμε με υγεία όπως είναι το φυσιολογικό και το αναμενόμενο, προστίθενται στη ζωή μας χρόνια με αναπηρία, όταν πονάμε και υπάρχουν πόνοι τόσο ανυπόφοροι που μπορούν ακόμα και να τρελάνουν έναν άνθρωπο και να τον οδηγήσουν ακόμα και στην αυτοκτονία.
Οι συχνότεροι πόνοι είναι:
- οι μυοσκελετικοί (πόνος στη μέση, ισχιαλγία),
- οι μυαλγίες,
- η ημικρανία
- η κεφαλαλγία,
- ο πονόδοντος,
- ο πόνος του έρπητα ζωστήρα που μοιάζει με κάψιμο,
- ο πόνος της ωτίτιδας,
- ο καρκινικός πόνος,
- ο νευροπαθητικός πόνος,
- ο πόνος της περιόδου (δυσμηνόρροια),
- ο πονόκοιλος,
- ο ρευματικός πόνος,
- οι ωδίνες του τοκετού,
- ο κολικός του εντέρου (που θεωρείται από τους πιο ανυπόφορους) και
- ο πόνο στο μαστό (μαστοδυνία).
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Αρθρίτιδας, της πιο συχνής ρευματοπάθειας, που αφορά έναν στους 100 συμπολίτες μας, θα πρέπει στο σημείο αυτό να ξεκαθαρίσουμε πως ένας πόνος πρέπει να μας οδηγήσει στον ρευματολόγο, όταν δεν συσχετίζεται με κάποια κάκωση και δεν υποχωρεί με την ξεκούραση. «Αν δηλαδή δεν έχουμε χτυπήσει και όταν ξυπνάμε το πρωί νιώθουμε κάπου στο σώμα μας μια σουβλιά πόνου, αυτό είναι ένα προειδοποιητικό μήνυμα για να «ψαχτούμε» για ρευματοπάθεια», επισημαίνει η πρόεδρος του Ελληνικού Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ), Αθανασία Παππά.
Ο πόνος επίσης κατατάσσεται σε δύο είδη ανάλογα με την διάρκειά του:
Είναι οξύς (παροδικός) και χρόνιος και στη δεύτερη περίπτωση οι βλαβερές επιπτώσεις, που επιφέρει στη υγεία είναι ακόμα πιο καταλυτικές γιατί διαταράσσει τον ύπνο, επηρεάζει δραματικά την ψυχική υγεία, μάς οδηγεί σε εκνευρισμό, επιθετικότητα, κατάθλιψη και άλλα σοβαρά προβλήματα.
Ο πόνος ονομάζεται χρόνιος όταν διαρκεί ή επανεμφανίζεται για περισσότερο από τρεις μήνες. Το ακριβές είδος πόνου διαφέρει πολύ για κάθε άτομο. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος και μπορεί να είναι σταθερός ή διαλείπων, δηλαδή να έρχεται και να φεύγει, χωρίς προφανή λόγο.
Ο πόνος όπως γνωρίζουμε όλοι από την παιδική μας ηλικία είναι ένα σινιάλο, που στέλνει το σώμα για προειδοποίηση. Γι αυτό δεν πρέπει να τον αγνοούμε. Πρέπει να ακούμε το σώμα μας που με αυτόν τον τρόπο μάς μιλάει, όπως είναι και το μήνυμα της καμπάνιας της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρίας.
Ο βασικός λόγος που αγνοούμε τον πόνο είναι ότι μεγαλώνοντας τον θεωρούμε φυσική απόρροια της προχωρημένης ηλικίας. Και συνεπώς δεν μάς ξαφνιάζει, δεν μας ανησυχεί, τον θεωρούμε αναμενόμενο και τον «βαφτίζουμε» αποδεκτό και λέμε «τι να κάνουμε, μεγαλώσαμε, πονάμε κιόλας».
Αυτό είναι λάθος. Όπως τα βίαια video games κάνουν τα παιδιά και τους εφήβους να συνηθίζουν στη βία-να μην τους ξενίζει-και να τη θεωρούν τελικά αποδεκτή, όπως επισημαίνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής –εφηβικής Υγείας ΕΚΠΑ, Άρτεμις Τσίτσικα, κατά τον ίδιο τρόπο όταν θεωρούμε τον πόνο φυσιολογικό και τον κάνουμε αποδεκτό, του επιτρέπουμε να εισβάλλει στη ζωή μας και να επιδεινώσει την καθημερινότητά μας. Όμως όλοι οι άνθρωποι-σε κάθε ηλικία- έχουν το ίδιο αυτονόητο δικαίωμα στην υγεία και την ευεξία, η οποία στην ευρεία ερμηνεία της περιλαμβάνει και την «ζωή χωρίς πόνο».
Διαβάστε επίσης: Πώς διαμορφώνεται ο χάρτης της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα;
Ένας από τους πιο ανυπόφορους πόνους στον κόσμο είναι αυτός της ημικρανίας.
Η ημικρανία δεν είναι απλώς ένας ακόμα πονοκέφαλος όπως εξηγεί ο νευρολόγος Δρ. Μιχάλης Βικελής. Στο πεδίο αυτό είναι επικίνδυνη η αλόγιστη χρήση αναλγητικών καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μια παθολογική κατάσταση που ονομάζεται αθροιστική κεφαλαλγία, η οποία χαρακτηρίζεται από πολύ δυνατό πόνο και δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Για την αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας χρησιμοποιούνται ειδικά αναλγητικά, όπως και μονοκλωνικά αντισώματα και άλλες θεραπείες σαν η βοτουλινική τοξίνη (το γνωστό μας μπότοξ).
Επίσης η μεθερπητική νευραλγία που προκαλείται από τον έρπητα ζωστήρα συνοδεύεται από έντονους πόντους.
Για την πρόληψη της υπάρχει το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα που συστήνεται στους μεσήλικες και τα άτομα πιο προχωρημένης ηλικίας. Όσοι άνθρωποι είχαν κολλήσει ανεμοβλογιά μικροί, έχουν στον οργανισμό τους τον ιό της ανεμοβλογιάς που δεν εκριζώνεται, μένει σε αδράνεια στα γάγγλια, και όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί λόγω ηλικίας, επανεμφανίζεται με την μορφή του ιού του έρπητα ζωστήρα. Ο εμβολιασμός των μεσήλικων έναντι του έρπητα ζωστήρα προστατεύει από αυτόν τον επώδυνο «εφιάλτη» ή τουλάχιστον μειώνει την ένταση του πόνου.
Άλλοι πόνοι όπως ο καρκινικός πόνος αντιμετωπίζονται με συνοδά αναλγητικά ενώ υπάρχει και μέθοδος εμφύτευσης τσιπ στον εγκέφαλο για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου και στο πεδίο αυτό έχει μεγαλουργήσει ο καθηγητής νευροχειρουργικής Δαμιανός Σακάς.
Ο πόνος από όπου κι αν προέρχεται πρέπει να αντιμετωπίζεται και για την θεραπεία του δεν απαιτείται μόνο το κατάλληλο φάρμακο.
«Το βέλτιστο αποτέλεσμα έχει η σωστή θεραπευτική σχέση με τον γιατρό» λέει ο Δημήτρης Καρόκης ρευματολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρίας, και της Επαγγελματικής Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδας, που ως στρατιωτικός γιατρός έχει μάθει να τα λέει «τσεκουράτα».
