Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη (UN) δημοσιοποιεί σε τακτά χρονικά διαστήματα την λεγόμενη Ανάλυση της Κατάστασης Δημόσιας Υγείας (Public Health Situation Analysis, PHSA), η οποία αναγνωρίζει το τρέχον status υγείας των κρατών-μελών καθώς και τους δυνητικούς κινδύνους που οι πληθυσμοί των εκάστοτε χωρών μπορεί να αντιμετωπίσουν.
Άρθεο της Δημοσιογράφου Αλεξίας Σβώλου
Επιπλέον καταγράφει την λειτουργία του Συστήματος Υγείας και την ανταπόκριση σε ανθρωπιστικές κρίσεις. Ουσιαστικά η PHSA αποτελεί μια σύνοψη όλων των διαθέσιμων πληροφοριών.
Σύμφωνα, λοιπόν με την πιο πρόσφατη δημοσίευση της PHSA για το δίμηνο Αυγούστου –Σεπτεμβρίου 2023, οι ευάλωτοι πληθυσμοί παγκοσμίως (δηλαδή οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος) θα επηρεαστούν δυσμενέστερα από το παγκόσμιο φαινόμενο Ελ Νίνιο που βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς έχουν μειωμένη δυνατότητα απόκρισης στις ανάγκες οι οποίες θα προκύψουν. Τα δεδομένα δείχνουν ότι το εν εξελίξει φαινόμενο Ελ Νίνιο θα προκαλέσει ευρείας γκάμας επιπλοκές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε ό,τι αφορά τους κινδύνους για την υγεία, στους μήνες που θα έρθουν θα υπάρξει μεγάλη πιθανότητα επέκτασης της επισιτιστικής ανασφάλειας και της πείνας που ήδη πλήττουν κράτη του αναπτυσσόμενου κόσμου και σε χώρες του δυτικού κόσμου, λόγω της καταστροφής των καλλιεργειών και των πρώτων υλών για την γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Ήδη στην πατρίδα μας περισσότερα από 95 σχολεία της Περιφέρειας Θεσσαλίας έχουν κάνει αίτηση να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Διατροφή, του Ινστιτούτου Prolepsis, το οποίο στηρίζει μαθητές ευάλωτων πληθυσμών παρέχοντας τους καθημερινά υγιεινό κολατσιό. Το πρόγραμμα αυτό που υλοποιείται στην πατρίδα μας εδώ και 11 χρόνια έχει στηρίξει σχεδόν 123.000 μαθητές 887 σχολείων και μόνο για το τρέχον έτος, μέσα σε ένα μήνα έγιναν αιτήσεις που αντιστοιχούν σε πληθυσμό 120.000 μαθητών, εκ των οποίων οι 8000 περίπου βρίσκονται σε σχολεία της Θεσσαλίας.
Πέρα από την επισιτιστική ανασφάλεια που επιφέρουν οι καταστροφικές πλημμύρες σε γεωργικές εκτάσεις και ζωικό κεφάλαιο της κτηνοτροφίας αναμένεται να αυξηθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση και το θερμικό στρες που καταπονεί ανθρώπους αλλά και πληθυσμούς του ζωικού βασιλείου. Παράλληλα θα αυξηθούν οι εξάρσεις γαστρεντερίτιδας, της νόσου των λεγεωναρίων, της χολέρας, της ελονοσίας και άλλων διαρροϊκών νοσημάτων.
Διαβάστε επίσης: Με την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και την πρόοδο της επιστήμης γράφεται το success story στον καρκίνο του μαστού
Μέσα στην εν λόγω ανάλυση του ΠΟΥ, παρουσιάζονται κρίσιμες απειλές για την υγεία, καθώς και οι χώρες που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δρα σαν μέλος ενός ευρέως συνασπισμού των Ηνωμένων Εθνών που παρατηρεί και καταγράφει την εξέλιξη του φαινομένου Ελ Νίνιο ώστε να μπορεί να προσφέρει άμεση βοήθεια στις πληγείσες χώρες.
Ποια όμως είναι τα ιδιαίτερα κλιματολογικά χαρακτηριστικά που αντιμετωπίζουμε φέτος;
Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η έλευση ενός ιδιαίτερα ισχυρού φαινομένου Ελ Νίνιο έχει αλλάξει τα κλιματικά δεδομένα φέρνοντας στην Ευρώπη και ειδικότερα στις χώρες της Μεσογείου περισσότερες βροχές, που όπως αποδείχθηκε μέσα από τις πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες προκαλούν «τσουνάμι» λοιμωδών νοσημάτων.
Σε ό,τι αφορά το φετινό Ελ Νίνιο, τα ευρήματα που έχουν συλλεχθεί έως τώρα είναι άκρως ανησυχητικά.
Ο Οργανισμός Κοπέρνικος που παρακολουθεί την θερμοκρασία των θαλασσών έχει καταγράψει μεγάλη αύξηση στην θερμοκρασία των ωκεανών που για τον μήνα Αύγουστο παρουσίασε μέση τιμή 21,9ο C και για τον μήνα Σεπτέμβριο έπεσε μόλις στους 21,2ο C, παραμένοντας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Είναι μάλιστα συγκλονιστικό το γεγονός ότι σε κάποιο σημείο του Ατλαντικού, καταγράφηκε θερμοκρασία θάλασσας 38,5ο C, δηλαδή το νερό ήταν πιο ζεστό από το νερό που χρησιμοποιεί ο μέσος άνθρωπος όταν κάνει ντους στη μπανιέρα του και μάλιστα τον χειμώνα!
Αυτή η αύξηση στην θερμοκρασία της θάλασσας γεμίζει την ατμόσφαιρα με υδρατμούς, φέρνοντας μεγάλα ύψη βροχής όπως είδαμε πρόσφατα με τις θεομηνίες Daniel και Elias. Με λίγα λόγια οι βροχές γίνονται κατακλυσμοί υπό αυτές τις συνθήκες, ενώ παράλληλα μειώνεται δραματικά η δυνατότητα συγκράτησης διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να καθαρίζει η ατμόσφαιρα.
Άρα έχουμε δύο δυσμενείς επιδράσεις που «τρέχουν» ταυτόχρονα:
- Από τη μία, καταγράφονται περισσότερες και πιο καταστροφικές βροχές αφού προκαλούν πλημμύρες και
- από τις άλλη επιδεινώνεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου που επιταχύνει ακόμα περισσότερο την κλιματική κρίση.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, είναι ευνόητο πως η υγεία μας θα βρεθεί αντιμέτωπη με νέους κινδύνους (λεπτοσπείρωση και άλλες ασθένειες), για τους οποίους σε αρκετές χώρες δεν είμαστε καν εκπαιδευμένοι να τους αντιμετωπίζουμε. Για παράδειγμα, παρότι στην Ελλάδα δεν είχαμε έως τώρα πρόβλημα με ελονοσία, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο με τόσο μεγάλες ποσότητες λιμναζόντων υδάτων που δεν μπορούν να αποστραγγιστούν. Επιπλέον θα αυξηθεί η ανάγκη ασφάλισης υγείας, περιουσίας, οικίας, κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, αφού οι κλιματικές εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες και όλα δείχνουν ότι έρχονται με πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες από αυτές που πρόβλεπαν τα προγνωστικά μοντέλα.
