Διεθνώς, οι ανοιξιάτικες αλλεργίες συνοδεύονται από την καταγραφή αυξημένων περιστατικών ιογενών λοιμώξεων που μεταφέρονται με διαβιβαστές τα έντομα και ειδικότερα τα κουνούπια. Ανάμεσα τους ο ιός του δυτικού Νείλου και ο δάγκειος πυρετός, που οφείλεται σε μόλυνση με τον ιό του δάγκειου πυρετού.
Στην πατρίδα μας συμπεριλαμβανομένης της περιφέρειας Αττικής, όπου ζει ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, ο δάγκειος πυρετός μπορεί να μεταδοθεί με το κουνούπι τίγρης, τα σμήνη του οποίου έχουν αυξηθεί από την παρατεταμένη καλοκαιρία και την αυξημένη υγρασία η οποία επικρατεί κατά τις πρωϊνές και τις βραδινές ώρες. Το κουνούπι τίγρης έχει μια χαρακτηριστική διχρωμία –σαν να έχει σκουρόχρωμες κουκίδες- και οι περισσότεροι το έχουμε δει στον κήπο ή το μπαλκόνι, ειδικά όταν βραδιάζει. Σύμφωνα με την εντομολογική επιτήρηση οι πληθυσμοί του κουνουπιού τίγρη έχουν 3πλασιαστεί! Κατά την διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα ζεστής άνοιξης και εξαιτίας της απουσίας της βαρυχειμωνιάς, ειδικά στην κεντρική και τη Νότιο Ελλάδα οι πληθυσμοί των εντόμων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά και τα κουνούπια κάνουν παντού αισθητή την παρουσία τους αυξάνοντας την ανησυχία για την μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων.
Η επέλαση των κουνουπιών δεν αφορά βέβαια μόνο την Ελλάδα. Μέσα στην χρονιά που μάς πέρασε, η Λατινική Αμερική κατέγραψε ρεκόρ κρουσμάτων δάγκειου πυρετού από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται τα κρούσματα. Συνέβη δηλαδή κάτι αντίστοιχο με το ρεκόρ που κατέγραψε πέρσι η άνοδος της θερμοκρασίας στον πλανήτη. Όπως ήδη γνωρίζουμε, το 2023 ήταν η πιο θερμή χρονιά από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται οι θερμοκρασίες. Σε ότι αφορά τον δάγκειο πυρετό στη Λατινική Αμερική το 2023, καταγράφηκαν 4.5 εκατ. περιστατικά μεταξύ των οποίων 7.665 σοβαρά περιστατικά και 2.363 deaths. Και η συνέχεια φαντάζει εξίσου απειλητική. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 έχουν ήδη καταγραφεί 3 εκατ. περιστατικά-γεγονός που αποτελεί νέο ρεκόρ για την Λατινική Αμερική. Τα περισσότερα περιστατικά αναφέρθηκαν στη Βραζιλία (81%), την Παραγουάη (6%), την Αργεντινή (3.4%), το Περού (2.6%) και την Κολομβία (2.2%).
Ο δάγκειος πυρετός αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία νοσηλείας, μετά την ελονοσία, σε επιστρέφοντες ταξιδιώτες, στην Ευρώπη. Το 50% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό του δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικοί. Η λοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί με 3 μορφές/κλινικές εικόνες: Καταρχάς, το ήπιο, μη ειδικό εμπύρετο σύνδρομο που συνήθως αφορά σε μικρά παιδιά και ασθενείς με πρωτολοίμωξη. Μια άλλη κλινική εικόνα αφορά τον δάγκειο πυρετό (Dengue Fever) με ή χωρίς αιμορραγίες (τυπικά σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες). Τα κύρια συμπτώματα του Δάγκειου πυρετού περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό (διάρκειας 2-7 ημερών), έντονη κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος, γενικευμένες μυαλγίες, αρθραλγίες, ναυτία, έμετους, ανορεξία, διογκωμένους λεμφαδένες, ερύθημα προσώπου και δέρματος, εξάνθημα. Μερικοί ασθενείς έχουν φαρυγγαλγία και ένεση επιπεφυκότων. Αυτά τα κλινικά χαρακτηριστικά είναι μη ειδικά για τη νόσο. Επιπρόσθετα, αυτά τα χαρακτηριστικά δεν διαφέρουν μεταξύ των σοβαρών και ήπιων περιστατικών. Συνεπώς, είναι καθοριστικής σημασίας η στενή παρακολούθηση του ασθενούς, για σημεία προειδοποιητικά της εξέλιξης της νόσου. Ήπιες αιμορραγικές εκδηλώσεις, όπως πετέχειες δέρματος ή/και βλεννογόνων, και σπανιότερα επιστάξεις, ουλορραγίες, αιμορραγίες γαστρεντερικού, ουροποιητικού ή γεννητικού συστήματος, μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια του εμπυρέτου κλινικού συνδρόμου. Συχνά υπάρχει λευκοπενία με σχετική λεμφοκυττάρωση. Λιγότερο συχνά παρουσιάζεται θρομβοπενία και τρανσαμινασαιμία.
Τέλος υπάρχει και η σοβαρή κλινική εικόνα, του δάγκειου αιμορραγικού πυρετού (Dengue Hemorrhagic Fever) και συνδρόμου καταπληξίας από Δάγκειο (Dengue Shock Syndrome). Πρόκειται για την πιο σοβαρή -και πιθανά θανατηφόρο- μορφή της νόσου, η οποία σε μερικούς ασθενείς εξελίσσεται σε σύνδρομο καταπληξίας. Η κλινική εικόνα της πρώιμης φάσης του Δάγκειου αιμορραγικού πυρετού είναι παρόμοια με την εικόνα του Δάγκειου πυρετού και είναι δύσκολο να διακριθούν οι δύο εικόνες στα πρώιμα στάδια της νόσου. Περίπου το 20% ασθενών μπορεί να εκδηλώσουν σοβαρή μορφή της νόσου.
Για τον δάγκειο πυρετό, οι ειδικοί εξηγούν ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η αντιμετώπιση είναι υποστηρικτική, για παράδειγμα αναπλήρωση υγρών. Για τον έλεγχο του πυρετού και του άλγους συνιστάται χορήγηση παρακεταμόλης, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η χορήγηση ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) ή άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Επίσης δεν υπάρχει προληπτικό εμβόλιο για τον Δάγκειο πυρετό. Τα μέτρα πρόληψης αφορούν σε ολοκληρωμένα προγράμματα ελέγχου του διαβιβαστή, μέτρα ατομικής προστασίας από την έκθεση σε κουνούπια, εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των κρουσμάτων και ευαισθητοποίηση του κοινού, και ιδίως των ταξιδιωτών σε ενδημικές χώρες, για τη λήψη των ενδεικνυόμενων προληπτικών μέτρων.
