Μία πολύ σημαντική δράση που αποτέλεσε όραμα του καθηγητή καρδιολογίας Πάνου Βάρδα οδήγησε στη δημιουργία του Δικτύου Ιατρικής Ακρίβειας στην Καρδιολογία που έχει ήδη εγγεγραμμένους 6000 ανθρώπους και διαθέτει μία μεγάλη δεξαμενή γενετικών πληροφοριών ώστε να μπορούν να προληφθούν οι εκ γενετής μυοκαρδιοπάθειες και να μην χάνουν άδικα τη ζωή τους νέοι άνθρωποι.
της Αλεξίας Σβώλου
Πόσες φορές δεν μας έχει συγκλονίσει μία τραγική είδηση πως ένας αθλητής κατέρρευσε και ξεψύχησε μέσα σε ένα γήπεδο ή ένα νήπιο πέθανε αιφνιδίως στον ύπνο του; Η αιτία πίσω από αυτούς τους αιφνίδιους θανάτους που μπορεί να μην έχουν δώσει κάποιο σημάδι προειδοποιητικό ή αν έδωσαν το σημάδι δυστυχώς να μη λήφθηκε ποτέ σοβαρά υπόψη είναι συχνά μία μυοκαρδιοπάθεια με τ πιο γνωστή την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια η οποία οδηγεί στην πάχυνση των τοιχωμάτων της καρδιάς, με συνέπεια να μειώνεται ο εσωτερικός της διαθέσιμος όγκος και να ελαττώνεται η ποσότητα του αίματος που φτάνει στα περιφερικά όργανα. Στον πληθυσμό μάς, ένα άτομο ανά 330 κατοίκους έχει μυοκαρδιοπάθεια και υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες νοσηρότητας. Η πρώτη αφορά αυτές που έχουν κληρονομικό υπόβαθρο και μας απασχολούν εδώ και η δεύτερη όσες έχουν ισχαιμικό υπόβαθρο, δηλαδή έπονται ενός καρδιολογικού συμβάντος.
Από το 2017 – 2018 όπως εξηγούν οι καθηγητές καρδιολογίας Πάνος Βάρδας και Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, που μπήκε η καρδιολογική εξέταση και το καρδιογράφημα στην κάρτα υγείας των αθλητών, έχουμεστα χέρια μας ένα πολύ ευαίσθητο εργαλείο για την διάγνωση των μυοκαρδιοπαθειών ώστε να προλαμβάνουμε τέτοια τραγικά συμβάντα, που συνέβαιναν και δυστυχώς εξακολουθούν να συμβαίνουν σε γήπεδα, καθώς εξακολουθούν να γεννιούνται παιδιά με γενετικής αιτιολογίας βλάβες στον καρδιακό μυ, με το κληρονομικό υπόβαθρο να αγγίζει το 70% των περιστατικών. Είναι πολύ δύσκολο να αξιολογείται σωστά κάθε συμβάν αν δεν υπάρχει ένα οργανωμένο δίκτυο Επαγγελματιών και Δομών υγείας που να μαζεύει τις καταγραφές και να βλέπουν τα ευρήματα ειδικοί επιστήμονες.
Αυτό το Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Καρδιολογίαπου οραματίστηκε ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας Πάνος Βάρδας, καθηγητής καρδιολογίας και Συντονιστής του Τομέα Καρδιάς στον Όμιλο «Υγεία» ήδη έχει εγγεγραμμένους 6000 χρήστες και διασυνδέει τα καρδιολογικά κέντρα του Ωνασείου,του Ιπποκράτειου (της Αθήνας) του Αττικού νοσοκομείου, του Ευαγγελισμού, του πανεπιστημιακούνοσοκομείου στο Ηράκλειο Κρήτης, του νοσοκομείοΑΧΕΠΑ και των Ιωαννίνων ώστε οι πληροφορίες που καταγράφονται να μην χάνονται και να αξιολογούνται κατάλληλα ώστε να ανιχνευθούν τα γονιδιακά προβλήματα, σε κάθε οικογένεια με λιλιπούτειο ή νεαρό ασθενή.
Το έργο αυτό στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο συντονίζει ο καθηγητής καρδιολογίας Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, υπεύθυνος Μονάδας Καρδιογενετικής και Αθλητικής Καρδιολογίας. Στο Ωνάσειο, επικεφαλής είναι ο καρδιολόγος Αριστείδης Αναστασάκης επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας Κληρονομικών Παθήσεων Καρδιάς και Αναπληρωτής διευθυντής τουΚαρδιολογικού Τομέα του ΚαρδιοχειρουργικούΚέντρου. Όπως λέει ο Αριστείδης Αναστασάκης τις περισσότερες φορές που έχουμε ένα συμβάν με τραγική κατάληξη ή ένα σοβαρό συμβάν με νέο άνθρωπο σε γήπεδο ή στο δωμάτιο του έχουν υπάρξει κάποια σημάδια κινδύνου στο παρελθόν από την ευρύτερη οικογένεια, όμως τα σημάδια αυτά δεν έλαβαν την προσοχή που τους άξιζε ή παρέπεσαν. Για παράδειγμα, υπήρξε μια εξέταση που έπρεπε να γίνει και δεν έγινε ήμία εξέταση που δεν διαβάστηκε σωστά ή μια πληροφορία που δεν δόθηκε ή υποτιμήθηκε σε λήψη ιστορικού. Από τη μεριά τους ο Πάνος Βάρδας και ο Χαράλαμπος Βλαχόπουλος υπογραμμίζουν ότι υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια μεταξύ αστικών κέντρων και περιφέρειας αλλά και νησίδες φτώχειας μέσα στο ίδιο το λεκανοπέδιο Αττικής. Γι ακριβώς γι’ αυτό έχει αξία το δίκτυο, γιατί γεφυρώνει και αμβλύνει αυτές τις ανισότητες, φροντίζοντας κάθε πληροφορία απ’ όπου κι αν λαμβάνεται να λαμβάνεται σωστά και να αξιοποιείται σωστά.
Έχοντας ολοκληρώσει περισσότερα από 26 χρόνια στο ρεπορτάζ υγείας η υπογράφουσα αυτού του άρθρου προσυπογράφει πως δεν αρκεί σε μια χώρα να υπάρχουν κέντρα αριστείας μεμονωμένα (στην πρωτεύουσα, τις μεγάλες πόλεις, την περιφέρεια κτλ). Αυτό που συχνά λείπει από την πατρίδα μας και εδώ έχουμε ένα bestpractice παράδειγμα που οφείλουμε να ακολουθήσουμε είναι ότι τα κέντρα αριστείας πρέπει να διασυνδέονται σε ένα δίκτυο, γιατί το δίκτυο τελικά στην υγεία- όπως και σε όλους τους άλλους τομείς- μετατρέπεται σε δίχτυκαθολικής και ισότιμης κοινωνικής προστασίας, που παρέχει ασφάλεια πρωτίστως στους πιο ευάλωτους. Σε εκείνους που η πρόσβαση τους στις οργανωμένες Δομές και ακόμα περισσότερο σε κέντρα Αριστείας είναι δύσκολη ή και αδύνατη, εξαιτίας μιας πληθώρας συνθηκών (γεωγραφικών, ελλείψεων Δομών, οικονομικών, κοινωνικών, μορφωτικών). Όλη αυτή η προπάθεια βρίσκει ένα νέο σύμμαχο στην πρωτοβουλία cardiomyopathies matter, της BMS.
