Με περισσότερους από 300.000 πολίτες (γυναίκες στην πλειονότητά τους) να χρήζουν προφυλακτικής και ανακουφιστικής θεραπείας για την ημικρανία και 70.000 να πάσχουν από χρόνια ημικρανία, μόλις το 3% των ασθενών λαμβάνει στην πατρίδα μας στοχευμένη θεραπεία με τα νέας γενιάς φάρμακα (μονοκλωνικά αντισώματα) που πλέον διαθέτει η φαρέτρα.
της Αλεξίας Σβώλου
Όπως εξηγεί ο καθηγητής νευρολογίας ΕΚΠΑ και πρόεδρος της ελληνικής εταιρείας κεφαλαλγίας Δήμος Μητσικώστας, έχουν αναπτυχθεί καινοτόμα φάρμακα για την ημικρανία όπως είναι η κατηγορία «ντιτάνες» και η κατηγορία «τζιπάνες» αλλά οι περιορισμοί που θέτει ο ΕΟΠΥΥ για την χορήγηση τους είναι τόσο εξαντλητικοί που τελικώς η πλειονότητα των ασθενών δεν έχει πρόσβαση σε αυτές τις θεραπείες.
Οι ειδικοί της ελληνικής εταιρείας κεφαλαλγίας εξηγούν πως παγκοσμίως νοσούν από ημικρανία 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι και η δεξαμενή αυτή των ασθενών είναι τόσο μεγάλη που όλα τα συστήματα υγείας βάζουν κόφτες για την χορήγηση των νέων ακριβών θεραπειών, φοβούμενα ότι μπορεί να διευρυνθεί η χορήγηση τους και να μην αντέξουν το κόστος.
Ειδικά στην πατρίδα μας που έχουν έρθει τέσσερις νέες θεραπείες τέσσερα μονοκλωνικά αντισώματα κανένα δεν είναι αποζημιούμενο από τον ΕΟΠΠΥ, και μπορεί να χορηγηθεί μέσω μίας γραφειοκρατικής διαδικασίας του συστήματος ηλεκτρονικής προέγκρισης ΣΗΠ με τη συνταγή να πρέπει να ξαναπεράσει από έγκριση μετά το εξάμηνο.
Τα νέα μονοκλωνικά αντισώματα στοχεύουν σε ορισμένα πεπτίδια η στον υποδοχέα τους και χορηγούνται κάθε μήνα ή κάθε τρίμηνο είτε υποδόρια είτε ενδοφλέβια.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τέσσερα, τα τρία χορηγούνται υποδόρια και ένα ενδοφλέβια και κανένα δεν αποζημιώνεται ελεύθερα από τον ΕΟΠΠΥ ενώ αποζημίωση από τον ΕΟΠΠΥ δεν υπάρχει ούτε για τις τουλάχιστον έξι τεχνολογικές μεθόδους θεραπείας της ημικρανίας με νευροδιεγέρτες. Όπως αναφέρει ο νευρολόγος Θεόδωρος Κωνσταντινίδης στην θεραπεία τον ημικρανιών με νευροδιέγερση έχουμε συσκευές που τοποθετούνται στο κεφάλι ή εμφύτευση τσιπ σε επεμβατική θεραπεία και σε ποσοστό 67% οι ασθενείς προτιμούν τις συσκευές για την προφύλαξη ενώ σε αντίστοιχο ποσοστό 62% τις προτιμούν και για την ανακούφιση από τον πόνο καθώς δεν θέλουν να παίρνουν πολλά φάρμακα.
Οι ασθενείς στην πατρίδα μας έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες για την ημικρανία μόνο εάν μπορούν να τις πληρώσουν και για τα μονοκλωνικά αντισώματα το κόστος ανέρχεται περίπου στα 600 € το μήνα. Πρόκειται για ένα κόστος δυσβάσταχτο με μία πρόσφατη έρευνα να δείχνει ότι ο μέσος Έλληνας πολίτης μπορεί να πληρώσει για να ανακουφιστεί από πόνο ημικρανίας έως και 25 € το μήνα.
Συνεχώς όπως εξηγούν ο διευθυντής της νευρολογικής κλινικής του 401 γενικού στρατιωτικού νοσοκομείου Αθηνών Νίκος Φάκας και ο Ευάγγελος Κουρεμένος διευθυντής της νευρολογικής κλινικής στο 251 γενικό νοσοκομείο Αθηνών, οι περισσότερες θεραπείες παραμένουν μη προσβάσιμες, ειδικά για τους ανθρώπους που ανήκουν στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα. Από όλα τα νοσήματα και κυρίως από όλα τα νευρολογικά νοσήματα, σε σύγκριση για παράδειγμα με την πολλαπλή σκλήρυνση, την άνοια και τη νόσο Πάρκινσον, η ημικρανία είναι η πιο ταξική αναφορικά με την πρόσβαση των ασθενών στην θεραπεία της.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η ημικρανία μπορεί να είναι χρόνια ή επεισοδιακή και μπορεί ένας ασθενής από τη μία μορφή να μεταπέσει στην άλλη ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα εμφάνισης των ημικρανιών κορυφώνεται στις ηλικίες των 40 με 45 ετών και μετά τα 55-60 έτη αρχίζει να μειώνεται και η συχνότητα και η ένταση τους.
Οι ημικρανίες έχουν κληρονομικό χαρακτήρα σε ποσοστό 70%, πλήττουν κυρίως τις γυναίκες καθώς έχουνε μεγάλη σχέση με τις ορμόνες και επίσης πυροδοτούνται από στρεσογόνα ερεθίσματα. Σχετίζονται με το άγχος, εξαφανίζονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ αυξάνονται πολύ μετά τον τοκετό που η νέα μητέρα έχει περισσότερο άγχος και δεν κοιμάται αρκετά και σε ποσοστό τουλάχιστον 60%, οι ασθενείς με ημικρανία έχουν κατάθλιψη χωρίς η επιστήμη να μπορεί να απαντήσει ξεκάθαρα αν η ημικρανία οδηγεί στην κατάθλιψη ή η κατάθλιψη στην ημικρανία!
Από τη μεριά των ασθενών, η Έλενα Μπαρμπαλιά πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Κεφαλαλγίας εξηγεί ότι η ημικρανία δεν είναι ένας ακόμα πονοκέφαλος, με τους καθηγητές της ελληνικής εταιρείας κεφαλαλγίας να διευκρινίζουν ότι παγκοσμίως η νόσος παραμένει υποτιμημένη. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει «πονόμετρο» δηλαδή δεν υπάρχει ένα αντικειμενικό σύστημα μέτρησης του πόνου με συνέπεια όλοι οι ασθενείς να θεωρούνται ότι υπερβάλλει για τον πόνο από τον οποίο υποφέρουν και ότι αντιμετωπίζουν υποκειμενικά την ημικρανία και όχι αντικειμενικά.
Όπως λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Δήμος Μητσικώστας δεν θέλουμε χαμένες μέρες στη ζωή μας θέλουμε οι ασθενείς να μπορούν να παίρνουν τα στοχευμένα φάρμακα γιατί η ζωή μας δεν έχει απεριόριστες μέρες και οι μέρες που χάνουμε με την ημικρανία είναι οι πιο παραγωγικές μέρες, στα καλύτερά μας χρόνια.
Πάμε τώρα να δούμε την ιστορική αναδρομή στην αντιμετώπιση των ημικρανιών: Παλαιότερα οι ημικρανίες αντιμετωπίζονταν κυρίως με συνοδά αναλγητικά, ουσίες δηλαδή για την επιληψία και την κατάθλιψη και στις παλιότερες θεραπευτικές αγωγές ανήκαν και το botox που έχει ένδειξη μόνο για την χρόνια ημικρανία και οι τριπτάνες οι οποίες κυκλοφόρησαν 20 χρόνια πριν.
Για ένα μεγάλο διάστημα δεν υπήρξε κάποια ανάπτυξη νέου μορίου υπήρξε όμως ένα γόνιμο ερευνητικό πεδίο που έδωσε στην εποχή μας νέα φάρμακα.
Έτσι λοιπόν σήμερα έχουμε τις ντιτάνες, μια νέα θεραπευτική κατηγορία με στοχευμένη δράση ακριβείας στον πόνο της ημικρανίας και τις τζιπάνες οι οποίες επίσης αντιμετωπίζουν την ημικρανία και φυσικά τους νευροδιεγέρτες. Στο σημείο αυτό θυμίζουμε ότι ούτε οι συσκευές αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΠΥ και συνεπώς επιβαρύνουν με το κόστος τους, τους ασθενείς
Μεγάλη πρόκληση για το σύστημα υγείας είναι και η θεραπεία των ημικρανιών στα παιδιά. Ένα από τα 4 μονοκλωνικά αντισώματα που κυκλοφορεί στην πατρίδα μας σε μελέτη έχει αποδειχθεί δραστικό και ασφαλές στα παιδιά και τους έφηβους ηλικίας από 8 έως 18 ετών- γιατί δεν είναι όλα τα φάρμακα που κυκλοφορούν για ενήλικες εγκεκριμένα και για ανήλικους.
Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωθούν οι γονείς ότι ημικρανίες τα παιδιά υπάρχουν και έχουν καταλυτική επίδραση ζωή τους. Τα παιδιά και οι έφηβοι δεν μπορούν να κάνουν σπορ, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του σχολείου ή στο πανεπιστήμιο και απαιτείται στοχευμένη θεραπεία για να μπορέσουν να ξαναπάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους.
