Την προειδοποίηση πως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι για τις φαρμακοβιομηχανίες που μέσω στρεβλώσεων, υποχρηματοδότησης, καθυστέρησης στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων και κυρίως υπέρογκων υποχρεωτικών επιστροφών, το επιχειρηματικό τους περιβάλλον καθίσταται μη βιώσιμο, στέλνει το Pharma Innovation Forum, δηλαδή οι καθύλην εκπρόσωποι της καινοτομίας, με γενικό διευθυντή του PIF τον Γιάννη Κωτσιόπουλο και πρόεδρο την Λαμπρίνα Μπαμπετάκη. Το Pharma innovation Forum είναι το θεσμικό όργανο που καταγράφει την απορρόφηση και την επένδυση στην καινοτομία και ιχνηλατεί την διαδρομή που θα μπορούσε να καταστήσει την χώρα μας ένα hub κλινικών μελετών της Ευρώπης με πολλά οφέλη για όλες τις εκατέρωθεν πλευρές, το σύστημα υγείας, την εθνική οικονομία και πρωτίστως τους ασθενείς.
της Αλεξίας Σβώλου
Ο στόχος είναι να αντιγράψουμε τις βέλτιστες πρακτικές χωρών όπως το Βέλγιο που είναι 2ο στην αξιοποίηση και την απορρόφηση της καινοτομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά η απόσταση που μάς χωρίζει από την πραγμάτωση αυτού του οράματος είναι μεγάλη.
Τα απόνερα όλης αυτής της κατάστασης έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζουν τους ασθενείς δημιουργώντας ερωτηματικά για το κατά πόσο θα μπορούν να έρχονται καινοτόμα φάρμακα στην Ελλάδα για σπάνιες και πολύ σοβαρές παθήσεις. Ενδεικτικά το 50% των καινοτόμων φαρμάκων που εγκρίθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ΕΜΑ -δηλαδή την αρμόδια ρυθμιστική αρχή – το 2023, δεν ήταν διαθέσιμα στην χώρα μας και τα στοιχεία δείχνουν ότι μετά από μία συνεχιζόμενη εκθετική αύξηση των υποχρεωτικών αυτόματων επιστροφών πάμε για μία χρόνια όπου το clawback θα καταγράψει νέο υψηλό ρεκόρ. Πέρα από το ίδιο το ύψος των αυτόματων επιστροφών μεγαλώνει και το ρεκόρ της άνισης κατανομής αυτών των επιστροφών, καθώς το clawback αναμένεται να διαμορφωθεί στα 74% της δαπάνης για τα νοσοκομειακά φάρμακα, στο 62% της δαπάνης για τα φάρμακα που χορηγούνται και αποζημιώνονται μέσω του ΕΟΠΠΥ και στο 44 % γι αυτά που διακινούνται μέσω της λιανικής. Ταυτόχρονα το κανάλι διανομής μέσω ΙΦΕΤ ανά ασθενή ή ανά νοσοκομείο επιβαρύνει σημαντικά την δαπάνη για το φάρμακο καθιστώντας ακόμα πιο ασφυκτικό τον κλοιό.
Τα μέτρα για τον έλεγχο της ζήτησης και τον έλεγχο της δαπάνης θα έπρεπε να εφαρμοστούν χθες με βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση να γίνονται όπως είναι η ψηφιακή μεταρρύθμιση αλλά απαιτούνται επίσης κι άλλα διαρθρωτικά μέτρα, όπως real time έλεγχος της δαπάνης, αύξηση της χρηματοδότησης, λειτουργία του Ταμείου Καινοτομίας το οποίο έχει ήδη εφαρμοστεί στη Γαλλία, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον χρόνο να είναι αντίπαλος. Όπως όλοι γνωρίζουμε οι ανάγκες των ασθενών διαρκώς διογκώνονται λόγω της εξέλιξης του δημογραφικού ενώ η φαρμακευτική δαπάνη είναι ανελαστική και την κατάσταση επιδεινώνει η έλλειψη σταθερότητας και προβλεψιμότητας
Μπροστά σε αυτό το εντεινόμενο αδιέξοδο, το Pharma Innovation Forum προτείνει την εκπόνηση και εφαρμογή ενός Συμφώνου Συνεργασίας ανάμεσα στην πολιτεία και τη φαρμακοβιομηχανία με σκοπό την έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση των ασθενών σε νέες καινοτόμες θεραπείες και την εξυγίανση της φαρμακευτικής πολιτικής, με όρους βιωσιμότητας και δίκαιης συνυπευθυνότητας.
Στους στόχους περιλαμβάνονται η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας και η προσέλκυση επενδύσεων που υποστηρίζουν επίσης τον στόχο της κυβέρνησης να καθιερώσει την Ελλάδα ως βασικό φαρμακευτικό κόμβο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το Σύμφωνο Συνεργασίας εκπροσωπείται από τριμερές σχήμα από την πλευρά της Κυβέρνησης (Υπουργεία Υγείας, Οικονομικών, Ανάπτυξης) και PIF, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας. Στη διαδικασία αυτή πρέπει να υπάρξει διαβούλευση και με τις ενώσεις ασθενών. Ενδεικτικές περιοχές δεσμεύσεων από την πλευρά της Πολιτείας είναι ο επαρκής προϋπολογισμός φαρμάκου με προσθήκη νέων χρηματοδοτικών εργαλείων ανακατομή των πόρων με σκοπό τη σύγκλιση της υπέρβασης σε ένα ενιαίο ποσοστό 40% και θέσπιση ανώτατου ορίου στο ποσοστό συμμετοχής των φαρμακευτικών εταιρειών στη βάση μίας δίκαιης και βιώσιμης συνυπευθυνότητας. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα μέτρα για τον έλεγχο της κατανάλωσης με έμφαση στα ψηφιακά εργαλεία –όπως δεσμευτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα- και ενίσχυση πολιτικών υποκατάστασης, καθώς και ο επαναπροσδιορισμού των κριτηρίων συμψηφισμού του clawback έναντι των επενδύσεων για κλινικές μελέτες.
•Στον αντίποδα οι ενδεικτικές περιοχές δεσμεύσεων από την πλευρά της καινοτόμου φαρμακοβιομηχανίας: περιλαμβάνουν εντατικότερο επενδυτικό αποτύπωμα στην κλινική έρευνα, συνεργασία σε προγράμματα εκσυγχρονισμού του ΕΣΥ και προσέλκυσης επενδύσεων και εφαρμογή προγραμμάτων όπως το PIF Accelerator για την παροχή τεχνογνωσίας για την αποδοτικότερη χρήση της φαρμακευτικής περίθαλψης.
