Η διάγνωση του καρκίνου εξακολουθεί να αποτελεί ένα δυνατό σοκ για κάθε ασθενή, όση πρόοδο κι αν κάνει η Ιατρική. Παράλληλα τα ογκολογικά νοσήματα με την αύξηση της συχνότητας εμφάνισής τους, αποτελούν την μεγαλύτερη πρόκληση όχι μόνο για το ΕΣΥ αλλά για κάθε Σύστημα Υγείας.
της Αλεξίας Σβώλου
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Καρκίνου, τα ογκολογικά νοσήματα αναδεικνύονται ως η μεγαλύτερη πρόκληση για τα συστήματα υγείας. Η στρατηγική αντιμετώπισης του καρκίνου προϋποθέτει εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση, συνεργασία πολλών διαφορετικών ιατρικών ειδικοτήτων, ενσωμάτωση στο «οπλοστάσιο» των νέων καινοτόμων θεραπειών, ενσωμάτωση στην αποζημίωση των βιοδεικτών και των άλλων διαγνωστικών εξετάσεων που απαιτούνται για την επιλογή της θεραπείας και την παρακολούθηση, και διορθωτική παρέμβαση κατά την εξέλιξη της πορείας της νόσου, πρόληψη με έγκαιρη διάγνωση του πρώιμου όγκου αλλά και μείωση του χρόνου διάγνωσης των μεταστάσεων όταν η νόσος υποτροπιάζει και στρατηγικές προώθησης ενός υγιεινού τρόπου ζωής με τον οποίο μπορούμε να αποφύγουμε το 40% των καρκίνων.
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, ο καρκίνος αποτελεί 2η αιτία θανάτων μετά τα ατυχήματα στην Ευρώπη, και αιτία μεγάλων ανισοτήτων αναφορικά με την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα στην πατρίδα μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας καρκίνου ΕΛΛΟΚ τα ποσοστά προσυμπτωματικού ελέγχουν για την Ελλάδα είναι 65,7% για τον καρκίνο του μαστού (συγκριτικά με το 54% του ευρωπαικού μέσου όρου), 72,9% για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (έναντι του 56% του ευρωπαικού μέσου όρου και 27,6% για τον καρκίνο του παχέος εντέρου (έναντι του 36% του ευρωπαικού μέσου όρου). Ως χώρα υστερούμε σε ιατρική κάλυψη ανά 100.000 πληθυσμού, έχουμε 37 γενικούς γιατρούς σε σύγκριση με τους 76 γεν. ιατρούς του ευρωπαικού μέσου όρου και υστερούμε πολύ σε νοσηλευτές, καθώς έχουμε 377 σε σύγκριση με το 879 του ευρωπαικού μέσου όρου. Κενό υπάρχει και στην ανακουφιστική φροντίδα και στο δικαίωμα της λήθης, δηλαδή στο να μην αντιμετωπίζονται ως καρκινοπαθείς οι άνθρωποι που ξεπέρασαν τον καρκίνο από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και τις τράπεζες.
Έχουμε συνηθίσει ως κοινωνία να θεωρούμε τον καρκίνο το «κακό» χαρτί στην παρτίδα της ζωής, αλλά δεν είναι έτσι. Οι καρκίνοι που έχουν κληρονομικά αίτια αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό, π.χ. στον καρκίνο του μαστού μόλις το 5% οφείλεται σε κακό γονιδίωμα. Η πλειονότητα οφείλεται σε ανθυγιεινή διατροφή, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, εισπνοή ατμοσφαιρικών ρύπων, έκθεση σε άλλους τοξικούς παράγοντες από την UV ακτινοβολία μέχρι τις ακτίνες γάμμα, έλλειψη άσκησης και παχυσαρκία. Η παχυσαρκία είναι ξεκάθαρα καρκινογόνος και όχι απλά επιβαρυντική για το καρδιαγγειακό σύστημα. Οι παχύσαρκοι δεν κινδυνεύουν μόνο από εμφράγματα, αλλά και από μια σειρά καρκίνων.
Η συνείδηση της πρόληψης των καρκίνων άργησε να γίνει πράξη στην Ελλάδα και χρωστάμε πολλά στο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά» όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας και της Ένωσης Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος.
Το μισό εκατομμύριο Ελληνίδων που έκανε την ψηφιακή μαστογραφία δημιούργησε και διέδωσε μια νέα τάση στην υγιεινή ζωή, και στην πραγματικότητα όπως γίνεται με τις τάσεις στα social media, δημιούργησε ακόλουθους- κοινώς followers. Γυναίκες και άνδρες που συνειδητοποίησαν ότι είναι στο χέρι μας να προλάβουμε τον καρκίνο –αλλά δεν έμειναν εκεί, πέρασαν στην πράξη. Η χώρα μας διαθέτει αυτή τη στιγμή εν εξελίξει 3 προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για ογκολογικά νοσήματα: του καρκίνου του μαστού, του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ έπεται για το μελάνωμα και για τον καρκίνο του πνεύμονα, τον μεγάλο «φονιά» στην Ελλάδα, με ένα πιλοτικό πρόγραμμα να βρίσκεται στα σκαριά. Εδώ υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα πρωτιά: Το πιλοτικό πρόγραμμα δεν γεννήθηκε από πρωτοβουλία του κράτους αλλά από την σύμπραξη δυνάμεων μιας ανεξάρτητης Οργάνωσης, της Fair Life LCC και της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας. Το κράτος ήρθε 3ο δεχόμενο ισχυρή πίεση από τους δύο πρωτεργάτες.
