Η πιθανότητα διακοπής των προγραμμάτων αντιμετώπισης της φυματίωσης, βάζει σε κίνδυνο εκατομμύρια ζωές διεθνώς προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Από το 2022 και μετά η χρηματοδότηση των προγραμμάτων αυτών γίνεται μετ’ εμποδίων με συνέπεια να καταγράφονται μεγάλες ελλείψεις στην αντιμετώπιση του πιο φονικού λοιμώδους νοσήματος, όπως παραμένει η φυματίωση στην εποχή μας.
της Αλεξίας Σβώλου
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι τα προγράμματα για την φυματίωση πρέπει να λάβουν άμεσα επαρκή χρηματοδότηση ώστε να μην διακοπούν ή διαταραχτούν, καθώς αυτό το ενδεχόμενο θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Η φυματίωση παραμένει η πιο φονική λοίμωξη στην εποχή μας και ευθύνεται για 1 εκατ. θανάτους ετησίως.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η προσπάθεια καταπολέμησης της φυματίωσης έχει συμβάλλει στο να σωθούν 79 εκατ. ζωές από το 2000 έως σήμερα. Ωστόσο, οι περικοπές που επίκεινται στα προγράμματα καταπολέμησης της φυματίωσης απειλούν να διαλύσουν ό,τι καταφέραμε την τελευταία 25ετία. Παράλληλα η ανάπτυξη και διάδοση πολυανθεκτικών στελεχών ειδικά στις χώρες της Ευρώπης και κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη, σε συνδυασμό με την μείωση των εμβολιαστικών προγραμμάτων σε περιοχές που υπάρχουν εμπόλεμες συρράξεις ή άλλου είδους κρίσεις (Ουκρανία, Μέση Ανατολή κλτ) μπορούν να σβήσουν με μια μονοκονδυλιά τόσα χρόνια προόδου.
Με το σύνθημα «Ναι, μπορούμε να εξαλείψουμε τη φυματίωση: Δεσμευόμαστε, Επενδύουμε, Παρέχουμε», ο ΠΟΥ ξεδιπλώνει την νέα του εκστρατεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης και θυμίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού.
Η τεράστια πρόοδος που ο κόσμος έκανε στον τομέα της φυματίωσης διακινδυνεύει από τις περικοπές στην χρηματοδότηση σε προγράμματα ελέγχου και θεραπείας της λοιμώδους νόσου. Ωστόσο στην τελευταία τους συνάντηση στα Ηνωμένα Έθνη πριν από 18 μήνες, οι ηγέτες των χωρών που συμμετείχαν δεσμεύτηκαν να ανοίξουν βηματισμό για την εξάλειψη της φυματίωσης. Ο ΠΟΥ δεσμεύεται να συνεργαστεί με όλους τους φορείς και τους χορηγούς που θα χρηματοδοτήσουν λύσεις για την καταπολέμηση της φυματίωσης.
Οι μεγαλύτερες περικοπές στην χρηματοδότηση προγραμμάτων αφορά στην ευρύτερη περιοχή της Αφρικής, ενώ ακολουθούν η Νοτιο-ανατολική Ασία και η περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού. Συνολικά 27 χώρες αντιμετωπίζουν κενά στην χρηματοδότηση και ελλείψεις στους μηχανισμούς απόκρισης ενάντια στην εξαπλούμενη επιδημία, με αποτέλεσμα να καταγράφονται προβλήματα όπως υποστελέχωση δομών, καθυστέρηση στην έναρξη της θεραπείας, λόγω ελλείψεων σε διαγνωστικά όπλα και προγράμματα, ανεπαρκής επιτήρηση της νόσου, αφού δεν συγκεντρώνονται τα απαραίτητα στοιχεία και δυσλειτουργία στην ιχνηλάτηση των κρουσμάτων και των επαφών τους, αλλά και στην λειτουργία των κοινωνικών δομών στις οποίες απευθύνονται οι ασθενείς.
Μεγάλο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι και η έλλειψη αντιφυματικών φαρμάκων, τόσο των παλιών και φθηνών, όσο και των καινούριων πανάκριβων σκευασμάτων που καταπολεμούν την πολυανθεκτική φυματίωση. Τα προβλήματα δεν είναι καινούρια. Το 2023, μόλις το 26% από τα 22 δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται ετησίως για τον έλεγχο της φυματίωσης ήταν διαθέσιμα. Κοινώς μόλις το ¼ της χρηματοδότησης ήταν διαθέσιμο στα προγράμματα του ΠΟΥ. Σε κρίση βρίσκεται και η έρευνα για την φυματίωση που λαμβάνει μόλις το 1/5 των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θα έπρεπε να δαπανώνται ετησίως γι αυτή. Ο ΠΟΥ καταβάλει προσπάθειες να επιταχυνθεί η ανάπτυξη εμβολίων για την φυματίωση μέσα από το αρμόδιο Όργανό του (Το Συμβούλιο Επιτάχυνσης των Εμβολίων), αλλά χωρίς επαρκή χρηματοδότηση οι προσπάθειες αυτές δεν έχουν ακόμα καρποφορήσει.
Όπως επισημαίνει η Dr. Tereza Kasaeva, Διευθύντρια του προγράμματος του ΠΟΥ για την Φυματίωση και την Υγεία των Πνευμόνων, «η επένδυση για την εξάλειψη της φυματίωσης δεν είναι μόνο ηθική αναγκαιότητα, αλλά επιβάλλεται και σε χρηματοοικονομικούς όρους. Κάθε δολάριο που επενδύεται στην πρόληψη και τη θεραπεία της φυματίωσης έχει τεράστια ανταποδοτικότητα καθώς επιστρέφει 43 δολάρια στην εθνική οικονομία».
