Στις δεσμεύσεις κάθε ανθρώπου για τη νέα χρονιά περιλαμβάνονται τα «θα φροντίσω τον εαυτό μου», «θα γίνω πιο fit», «θα κάνω καλύτερη διατροφή», «θα γίνω πιο κομψός ή κομψή», ωστόσο συνήθως κάθε νέα χρονιά μάς βρίσκει με περιττά κιλά, να μην χωράμε στο (αγαπημένο μας) τζιν.
της Αλεξίας Σβώλου
Υπεύθυνη για το πλεονάζον βάρος είναι η βουλιμία των γιορτών και η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου, Υποψήφια Διδάκτωρ ΠΑΔΑ μάς εξηγεί πού οφείλεται και πώς θα την καταπολεμήσουμε ώστε τα περίφημα new year resolutions δηλαδή οι αποφάσεις για το νέο ξεκίνημα, να μη μείνουν στα χαρτιά.
Η φράση «από Δεύτερα δίαιτα» βρίσκει την ιδανική της εφαρμογή στις Δευτέρες του Ιανουαρίου, τότε που κάνουμε όλοι restart την ζωή μας, έχοντας μεγάλες προσδοκίες και θέτοντας ψηλά τον πήχη.
Όμως ψηλά εκείνες τις ημέρες βρίσκεται συνήθως και η βελόνα της ζυγαριάς, όχι από επιδίωξη μας αλλά εξαιτίας της βουλιμίας των γιορτών που μας αφήνει «προίκα» αρκετά παραπανίσια κιλά. Όπως επισημαίνει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου, Υποψήφια Διδάκτωρ ΠΑΔΑ, η βουλιμία των γιορτών οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου εκτιθέμεθα όλοι σε πάρα πολλούς διατροφικούς πειρασμούς, ενώ σε μικρό χρονικό διάστημα πραγματοποιούνται πολλά τραπεζώματα τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα να τρώμε για….κοινωνικούς λόγους. Ακόμα και αν δεν νιώθουμε βιολογική πείνα, στα εορταστικά τραπέζια τρώμε για την παρέα ή επειδή βρίσκουμε διαθέσιμη νόστιμη τροφή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καταλήγουμε να τρώμε πολύ περισσότερο από όσο θα θέλαμε ή χρειάζεται το σώμα μας. Επιπλέον, τα περισσότερα τραπεζώματα είναι συνήθως βραδινά, που σημαίνει ότι τρώμε αργά και μετά πάμε για ύπνο, οπότε δεν έχουμε χρόνο να περπατήσουμε, να χωνέψουμε, να κάνουμε καύσεις. Γι αυτό άλλωστε νιώθουμε συχνά δυσφορία όταν πάμε να κοιμηθούμε.
Πολλές παρασπονδίες στην σειρά
Επίσης πολλές φορές το γεγονός ότι ξεφεύγουμε λίγο μας κάνει να θεωρούμε ότι τα έχουμε χαλάσει όλα, οπότε μετά δεν βάζουμε φρένο πουθενά. Πολλοί άνθρωποι γύρω μας λειτουργούν με την νοοτροπία του «όλα ή τίποτα», (όπως λέμε άσπρο –μαύρο) ή όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι με διχοτομικό τρόπο σκέψης. Στην περίπτωση της κατανάλωσης τροφής αυτή η ανώριμη νοοτροπία, μπορεί να μάς οδηγήσει από ένα μικρό παραστράτημα στο να ξεφύγουμε σε βαθμό υπερβολικό, τόσο που να χαρακτηριστεί και ως υπερφαγικό επεισόδιο. Φυσικά αυτός ο τρόπος σκέψης δεν ωφελεί κανέναν. Στην πραγματικότητα αν σε ένα γεύμα το ρίξουμε έξω και ξεφύγουμε λίγο στο προσλαμβανόμενο ποσό των θερμίδων δεν δημιουργείται σημαντικό πρόβλημα στον οργανισμό αρκεί στο επόμενο γεύμα να κάνουμε το αντίθετο. Έτσι εξισορροπούνται οι προσλαμβάνουσες θερμίδες.
Συναισθηματικό φαγητό
Η Σοφία Ελευθερίου επισημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι στις γιορτές τρώνε περισσότερο για συναισθηματικούς λόγους. Αυτό είναι το παρηγορητικό φαγητό και κυρίως το παρηγορητικό τσιμπολόγημα που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη πρόσληψη τροφής για την κάλυψη του συναισθηματικού κενού, της μοναξιάς και την μελαγχολία που νιώθουμε κατά την διάρκεια των Χριστουγέννων εξαιτίας της σκέψης ότι οι γιορτές δεν ήταν όπως τις περιμέναμε ή ότι δεν καταφέραμε να υλοποιήσουμε τους στόχους που είχαμε θέσει για το 2023. Εδώ υπάρχουν διάφορες παγίδες που πρέπει να έχουμε υπόψη: Πρώτον, το παρηγορητικό φαγητό έχει υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, είναι κυρίως πλούσιο σε απλούς υδατάνθρακες, και λίπη γιατί όταν νιώθουμε συναισθηματική πείνα δεν τσιμπολογάμε στικς από αγγούρι ή καρότο, αλλά κρουασάν, κέικ, ζυμαρικά, μπισκότα, άλλα γλυκίσματα. Επίσης αν τσιμπολογάμε βλέποντας ταινίες η προσοχή μας είναι αποσπασμένη αλλού που σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν καταγράφει την κατανάλωση τροφής όπως θα έπρεπε και αργούμε να νιώσουμε κορεσμό (χορτάτοι). Επιπλέον, το παρηγορητικό-συναισθηματικό τσιμπολόγημα τροφοδοτεί ένα φαύλο κύκλο αυτοϋποτίμησης γιατί η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων θερμίδων οδηγεί σε έξτρα ενοχές, περαιτέρω ματαίωση και ου το κάθε εξής! Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος συνήθως χρειάζεται η παρέμβαση ενός ειδικού ψυχικής υγείας, σε συνδυασμό με έναν διαιτολόγο εξειδικευμένο στις διατροφικές διαταραχές και στην διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά.
Συμβουλές για να χάσουμε τα περιττά κιλά
Για να ξεκινήσουμε από τα αισιόδοξα νέα, τα παραπανίσια κιλά των γιορτών δεν αποτελούν «εγκατεστημένο» βάρος και συνεπώς χάνονται πιο εύκολα σε σύγκριση με τα κιλά που «κουβαλάμε» για χρόνια. Επιπλέον, για να πέσει η βελόνα στη ζυγαριά δεν χρειάζονται δραστικές θυσίες ούτε δίαιτες πείνας, που τελικά έχουν αντίθετο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα γιατί ανατροφοδοτούν την βουλιμία και οδηγούν στο φαινόμενο γιό-γιό (αδυνατίζουμε –ξαναπαχαίνουμε πάλι από την αρχή), που οδηγεί στο να μειωθεί ο μυικός ιστός στο σώμα μας και να αυξηθεί ο λιπώδης, κάτι που δεν το επιθυμούμε. Η κλινική διαιτολόγος διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου επισημαίνει ότι καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε αν αρχικά απαλλάξουμε το σπίτι από τα γλυκίσματα που εξακολουθούν να αποτελούν πειρασμό στα τραπέζια και τα ντουλάπια και μετά εφαρμόσουμε μερικούς απλούς κανόνες υγιεινής διατροφής. Φυσικά δεν χρειάζεται να πετάξουμε ότι έχουμε στο σπίτι μας. Μπορούμε να προσφέρουμε γλυκά στο γραφείο, να αξιοποιήσουμε τα μελομακάρονα ή τους κουραμπιέδες που έμειναν σαν μια βάση μπισκότου για να φτιάξουμε δροσερά γλυκά ποτηριού με γιαούρτι και ζελέ και αν μας περίσσεψε μια βασιλόπιτα που δεν κόψαμε μπορούμε πάντα να την προσφέρουμε, σε άλλους συμπολίτες μας, στο σχολείο κτλ.
Αφού βγάλουμε τους πειρασμούς από το οπτικό μας πεδίο, ξεκινάμε μια ισορροπημένη διατροφή με μικρά γεύματα, πολύ νερό (ευκαιρία να κάνουμε detox από αναψυκτικά και αλκοόλ που δίνουν πολλές κενές θερμίδες), φρούτα, σαλάτες και όσο το δυνατόν πιο στεγνά τρόφιμα. Για να μείνουμε πιστοί στο πρόγραμμα διατροφής που θα επιλέξουμε πρέπει να είναι νόστιμο και ελκυστικό. Το φαγητό δεν είναι….τιμωρία. Είναι ανάγκη και απόλαυση και το καλύτερο δώρο υγείας που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας είναι να το δούμε ως υγιεινή ανάγκη και ως υγιεινή απόλαυση.
