Διανύουμε τις ημέρες των πανελλαδικών εξετάσεων και τα παιδιά μας δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό, διεκδικώντας μια θέση στο Πανεπιστήμιο και στο μέλλον που ονειρεύονται. Η διαδρομή που οδηγεί εκεί δεν είναι σπριντ αλλά Μαραθώνιος και όπως κάθε μακρύς αγώνας απαιτεί εκτός από προσπάθεια και συγκέντρωση, τα κατάλληλα εφόδια.
Τα εφόδια για τους μαθητές είναι η προετοιμασία, το διάβασμα, η επαρκής ξεκούραση, η σωστή διαχείριση του άγχους και η σωστή διατροφή και ενυδάτωση, που κρατούν τον οργανισμό σε φόρμα. Από εκεί ξεκινούν όλα, γιατί ένας καταπονημένος μαθητής δεν μπορεί να αποδώσει στο 100% των δυνάμεων του. Συνεπώς ξεκινάμε από τα βασικά: Υγιεινή διατροφή, με μικρά ελαφριά και θρεπτικά γεύματα και πολύ νερό, για να ενυδατώσουμε σωστά τον οργανισμό.
Όπως εξηγεί η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου νηστικό αρκούδι δεν διαβάζει! Οι μαθητές που μελετούν χρειάζονται πρωτεϊνικές τροφές και φρούτα και λαχανικά που αποτελούν πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων, ενώ δεν έχουν ανάγκη από junk food που δίνει κενές θερμίδες. Επιπλέον καλό είναι αποφεύγουν τα βαριά και λιπαρά γεύματα, που προκαλούν βαρυστομαχιά και υπνηλία. Αντ’ αυτών πρέπει να διατρέφονται με μικρά και ελαφρά γεύματα και σνακ, ανά 3-4 ώρες, ώστε να εφοδιάζουν τον οργανισμό τους με σταθερή ροή ενέργειας.
Ναι ή όχι στα γλυκίσματα;
Πολλοί γονείς ρωτούν αν τα παιδιά τους μπορούν να τρώνε γλυκά κατά την δύσκολη εποχή του διαβάσματος και που πρέπει να μπαίνει το μέτρο. Η απάντηση είναι ότι τα γλυκά δεν είναι για…χόρταση αλλά την αλλαγή της γεύσης και την προσωπική απόλαυση, οπότε δεν χρειαζεται να τα δαιμονοποιούμε. Απλά δεν πρέπει να γίνεται υπερκατανάλωση. Η γλυκόζη άλλωστε είναι το καύσιμο του εγκεφάλου. Μια μικρή ποσότητα υγιεινού γλυκίσματος, όπως ένα ξυλάκι παγωτό, ένα μπισκότο βρώμης, ένα γιαούρτι με φρούτα ή και μέλι, ένα ζελέ, δεν φέρνουν την καταστροφή. Αντιθέτως δίνουν ενέργεια και φτιάχνουν τη διάθεση. Όμως είναι λάθος να τρώνε τα παιδιά γλυκίσματα αντί φαγητού, γιατί και παραπανίσιες θερμίδες θα πάρουν και κυρίως θα διαπιστώσουν μετά από λίγη ώρα ότι το γλυκό δεν χορταίνει. Η αυξομείωση της ινσουλίνης προκαλεί πείνα μετά από λίγη ώρα και έτσι οι μαθητές που τσιμπολογούν γλυκίσματα, καταλήγουν να τσιμπολογούν όλη την ώρα. Τα αρνητικά αποτελέσματα αυτής της επιλογής περιλαμβάνουν κόπωση, υπνηλία, αύξηση του σωματικού βάρος, επιδείνωση της ακμής που είναι συχνή στους έφηβους και επιδείνωση και της στοματικής υγιεινής καθώς η ζάχαρη αυξάνει τα βακτηρίδια της τερηδόνας.
Να θυμάστε να πίνετε νερό!
Εκτός όμως από υγιεινή διατροφή , απαιτείται και επαρκής ενυδάτωση σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Μπορεί να μην κάνει ακόμα τόση ζέστη ώστε να αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη κατανάλωσης αυξημένης ποσότητας νερού, αλλά ο οργανισμός μας-που είναι ούτως ή άλλως φτιαγμένος από νερό-έχει ανάγκη από νερό για να διατηρηθεί σε φόρμα. Η ελλιπής κατανάλωση υγρών έχει σαν πρώτο αποτέλεσμα την αφυδάτωση που εκδηλώνεται πριν ξεκινήσει το αίσθημα της δίψας, με κούραση, πονοκέφαλο και πνευματική σύγχυση. Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι ότι όταν φτάσουμε στο σημείο να διψάμε έχουμε ήδη αφυδατωθεί σε σημαντικό βαθμό. Άρα φροντίζουμε να μην φτάσουμε εκεί, πίνοντας νερό, της βρύσης ή μεταλλικό εμφιαλωμένο, ό,τι προτιμάμε και όχι αναψυκτικά αντί για νερό.
Το σώμα μας είναι φτιαγμένο να ενυδατώνεται με νερό και τα άλλα ποτά και ροφήματα πρέπει να καταναλώνονται για προσωπική απόλαυση ή για τόνωση όπως ισχύει για τον καφέ, το τσάι και τα ενεργειακά ροφήματα. Προσοχή όμως στην κατανάλωση ζάχαρης. Αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά με 7-8 κουταλάκια ζάχαρης ανά συσκευασία ρίχνουν τον οργανισμό. Η πολλή ζάχαρη μάς γερνά πρόωρα, προκαλεί τερηδόνα και αυξάνει το σωματικό βάρος.
Χυμοί και ροφήματα
Οι χυμοί φρούτων χωρίς έξτρα ζάχαρη ή τα σπιτικά smoothies που φτιάχνουμε με αποβουτυρωμένο γάλα και φρούτα ή γιαούρτι χαμηλών λιπαρών και φρούτα αποτελούν ιδανικό σνακ γιατί ενυδατώνουν και προσφέρουν και βιταμίνες. Ας τα αντιμετωπίσουμε σαν μικρογεύμα και όχι σαν υγρό, και να θυμόμαστε ότι τα φρούτα είναι ακόμα πιο θρεπτικά όταν τα καταναλώνουμε ολόκληρα και όχι στυμμένα.
Ο καφές και το τσάι-κρύο τσάι πιθανότατα λόγω της εποχής περιλαμβάνονται στο μαθητικό μενού γιατί δίνουν ενέργεια και τόνωση, βοηθούν να καταπολεμηθεί η νύστα και με το νερό που περιέχουν ενυδατώνουν τον οργανισμό. Η υπερκατανάλωση καφέ δεν συνίσταται γιατί μπορεί να προκαλέσει εκνευρισμό, στομαχικές διαταραχές και αφυδάτωση λόγω της αυξημένης διούρησης. Επίσης οι ειδικοί θυμίζουν ότι δεν πρέπει να καταναλώνουν οι μαθητές καφέ το βράδυ γιατί δεν θα καταφέρουν να κοιμηθούν καλά από την υπερδιέγερση που προκαλεί η καφεϊνη.
Συμπληρώματα διατροφής
Πολλοί μαθητές στην περίοδο των εξετάσεων παίρνουν βιταμίνες. Η χρήση βιταμινών τους βοηθά να καταπολεμήσουν την κούραση για το άγχος αλλά δεν υποκαθιστά την ανάγκη για σωστή διατροφή. Οι πιο «περιζήτητες» βιταμίνες αυτή την εποχή είναι εκείνες που περιλαμβάνουν το σύμπλεγμα Β το οποίο «εμπλέκεται» περισσότερο με την λειτουργία του νευρικού συστήματος και συνεπώς και την εγκεφαλική απόδοση. Επίσης οι μαθητές καταναλώνουν πολυβιταμίνες που περιέχουν ω3, βιταμίνη D, βιταμίνη C, ginseng και άλλα τονωτικά στοιχεία. Η με μέτρο χρήση τους βοηθά σε ζορισμένες και απαιτητικές περιόδους ενώ δεν πρέπει να λαμβάνονται το βράδυ γιατί προκαλούν διαταραχές στον ύπνο και ο επαρκής ύπνος είναι «τροφή» για τον οργανισμό. Αυτό να μην το ξεχνάτε ποτέ, ο ύπνος είναι ισότιμης αξίας με το γεύμα για την ζωή και την σωστή λειτουργία του οργανισμού.
