follow us on google news

Τα επιστημονικά επιτεύγματα της χρονιάς που έφυγε

Η χρονιά που έφυγε ήταν γεμάτη δεινά αλλά και μικρές ή μεγαλύτερες νίκες της επιστήμης που κατάφερε να κάνει σημαντικά βήματα προόδου σε πολλά επίπεδα. 

της Αλεξίας Σβώλου

Παρότι η χρονιά που πέρασε ήταν από τις πιο δύσκολες, με μια επιδημική έξαρση να καταγράφεται κάπου στον κόσμο καθημερινά, η επιστημονική κοινότητα κατάφερε να ανταποκριθεί σε 65 υγειονομικούς συναγερμούς, καλύπτοντας τις ανάγκες υγείας 107 εκατ. ανθρώπων σε 29 χώρες. Μεταξύ των 65 συναγερμών που χειρίστηκε  ο ΠΟΥ, περιλαμβάνονται 22  νέα περιστατικά, μεταξύ των οποίων καταστροφικοί σεισμοί σε Αφγανιστάν Νεπάλ Τουρκία και Συρία (και στη Ιαπωνία με την αυγή του νέου έτους), καταστροφικές πλημμύρες σε Λιβύη, Πακιστάν, Νότιο Σουδάν, Γερμανία και Ελλάδα, καθώς και καύσωνες και δασικές πυρκαγιές σε όλες τις γωνιές της γης. Και σαν να μην έφταναν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι πολεμικές συρράξεις σε Ουκρανία Μιανμάρ, Σουδάν Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Λωρίδα της Γάζας επιδείνωσαν το σκηνικό και καθιστώντας ακόμα πιο εύθραυστα τα ήδη ευάλωτα Συστήματα Υγείας. 

Χωρίς τέλος η λίστα με τις επιδημικές εξάρσεις

Στην χρονιά που πέρασε καθημερινά καταγράφονταν μια επιδημική έξαρση κάπου στον κόσμο, με το 2023 να κλείνει με ρεκόρ εξάρσεων μολυσματικών ασθενειών.  Η νόσος του άνθρακα, ο ιός chikungunya, η χολέρα, οι αιμορραγικοί πυρετοί, η διφθερίτιδα, η γρίπη, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός RSV, ο πυρετός Lassa, οι ιοί  Ebola και Marburg χτύπησαν κόκκινο συναγερμό. Επιπλέον λόγω πολέμων καταγράφηκαν 1200 επιθέσεις σε Δομές Υγείας σε 19 χώρες, που οδήγησαν σε 700 θανάτους και 1200 τραυματισμούς υγειονομικού προσωπικού.

Ο κορονοϊός στην σκιά της κλιματικής αλλαγής

Την χρονιά που μας πέρασε ο ΠΟΥ δεν σταμάτησε να επιτηρεί τα πιο διαδεδομένα παθογόνα του αναπνευστικού συστήματος, τις νέες μεταλλάξεις τους και τη διασπορά τους  μέσω του Global Influenza Surveillance and Response System  για τον ιό της γρίπης και του CoViNet για τον κορονοϊό. Τα παθογόνα που μεταφέρονται με σταγονίδια μέσω του αέρα έχουν την ιδιότητα να μεταδίδονται γρήγορα προσβάλλοντας περισσότερους ανθρώπους αλλά χάνουν την πρωτοκαθεδρία σαν υγειονομική απειλή καθώς επισκιάζονται από τους κινδύνους που φέρνει η κλιματική αλλαγή. Σε αυτό τον τομέα δεν έχουμε καταφέρει να κάνουμε σημαντικά βήματα για να προστατέψουμε την συνέχιση του είδους μας από την κλιματική κρίση, ωστόσο στη Σύνοδο Κορυφής COP28 αναγνωρίστηκε ότι η κλιματική κρίση θέτει σε κίνδυνο τις ζωές 3.5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων δηλαδή σχεδόν του μισού πληθυσμού της γης. Η νέα Διακήρυξη που υπογράφηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής από 130 χώρες στο κλιματικό συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών κρατά τουλάχιστον ζωντανή την ελπίδα ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία μεταξύ κρατών με διαφορετικά συμφέροντα για την μείωση του αποτυπώματος της κλιματικής αλλαγής στη ζωή μας.

Λοιμώδη νοσήματα

Μέσα σε αυτό το σκηνικό δε σταμάτησαν να καταγράφονται μικρές νίκες σε έναν διαρκή πόλεμο με αναδυόμενα και νέα λοιμώδη νοσήματα. Έτσι λοιπόν χώρες που είχαν μεγάλο πρόβλημα με την  ελονοσία όπως το Αζερμπαϊτζάν κατάφεραν να εξαλείψουν και το τελευταίο περιστατικό, ενώ η Αίγυπτος έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που πέτυχε την χρυσή επιβράβευση για την πρόοδο της στην εξάλειψη της ηπατίτιδας C. Έως και σήμερα 50 χώρες έχουν καταφέρει να εξαλείψουν έστω και μία ξεχασμένη τροπική νόσο, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να θέτει ως στόχο τις 100 χώρες  έως το έτος 2030.  

Σε αυτή τη μάχη πολύτιμοι σύμμαχοι είναι τα εμβόλια και έως τα τέλη του Νοεμβρίου του περασμένου έτη το 72% του παγκόσμιου πληθυσμού είχε λάβει έστω και μία δόση εμβολίου έναντι του κορονοϊού. Συνολικά έως τότε 13,6 δισεκατομμύρια δόσεις είχαν δοθεί σε ανθρώπους ανά την γη προλαμβάνοντας εκατομμύρια σοβαρές νοσήσεις και εκατομμύρια θανάτους. Παράλληλα ξεκίνησε και βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης το μεγάλο «catch-up», δηλαδή η συντονισμένη προσπάθεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να πραγματοποιηθούν οι δόσεις των παιδιατρικών εμβολίων σε εκατομμύρια παιδιά κι εφήβους που παραμελήθηκαν κατά τα χρόνια έξαρσης του κορονοϊού.

Μέσα στο έτος 2023 ο ΠΟΥ ενέκρινε ένα νέο εμβόλιο για την ελονοσία-γεγονός που σηματοδοτεί την προστασία των παιδιών της αφρικανικής Ηπείρου και την αποφυγή πολλών σοβαρών μολύνσεων και θανάτων. Το ιατρικό οπλοστάσιο περιλαμβάνει πλέον δύο εμβόλια για την πρόληψη της ελονοσίας κάτι που μεταφράζεται σε καλύτερη προστασία για περισσότερα παιδιά. Αισιόδοξα είναι τα νέα και για την πρόληψη της μηνιγγίτιδας με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να δίνει θετική γνωμοδότηση σε ένα νέο συζευγμένο εμβόλιο και να συστήνει  την χορήγηση του στις χώρες της αφρικανικής Ηπείρου όπου ανήκουν στην ζώνη της μηνιγγίτιδας και επηρεάζονται από επιδημικές εξάρσεις. Το νέο συζευγμένο εμβόλιο Men5CV αναμένεται να αλλάξει την επιδημιολογική εικόνα της μηνιγγίτιδας στην αφρικανική ήπειρο καθώς θα είναι καλύτερα προσβάσιμο στους πληθυσμούς που το έχουν ανάγκη. Ταυτόχρονα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προσπαθεί να διανεμηθεί σε περισσότερες χώρες το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ώστε περισσότερες γυναίκες στις χώρες χαμηλού εισοδήματος και σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που ζουν στο περιθώριο να έχουν τη ευκαιρία  να λάβουν έστω και μια δόση από τον προφυλακτικό εμβολιασμό.

Μη μεταδοτικές ασθένειες

Πρόοδος καταγράφηκε το 2023 και στις μη  μεταδοτικές ασθένειες, με τον ΠΟΥ να ανακοινώνει ότι 5.6 δισεκατομμύρια άνθρωποι (το 71% του πληθυσμού της γης) προστατεύονται από τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, σε μια συντονισμένη προσπάθεια που ξεκίνησε το 2007.  Σε αυτά τα 15 χρόνια η διάδοση του καπνίσματος μειώθηκε δραστικά και το 40% των χωρών-μελών του ΠΟΥ διατηρούν τους κλειστούς δημόσιους χώρους τους απαλλαγμένους από τον καπνό. 

Εκτός από την πρόοδο στις σχετιζόμενες με το κάπνισμα νόσους, η πρώτη στο είδος της έκθεση του ΠΟΥ έδειξε ότι 1 στους 3 ανθρώπους παγκοσμίως έχει υπέρταση και 4 στους 5 υπερτασικούς ασθενείς δεν έχουν ρυθμισμένη πίεση  με συνέπεια να καταγράφονται ετησίως πολλοί θάνατοι που θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Συνολικά έως και το 2050, 76 εκατ. θάνατοι από εγκεφαλικά επεισόδια ή εμφράγματα του μυοκαρδίου θα μπορούσαν ν’ αποφευχθούν με την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. 

Πρόοδος, τέλος, συντελέστηκε και στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με την ειδική πρωτοβουλία του ΠΟΥ για την ψυχική υγεία και την ευεξία να εξασφαλίζει πρόσβαση σε κοινοτικές υπηρεσίες σε επιπλέον 50 εκατ. ανθρώπους, σε σύγκριση με το 2019.  Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού, τουλάχιστον 320.000 κορίτσια, αγόρια, γυναίκες κι άνδρες έλαβαν υπηρεσίες ψυχικής υγείας για πρώτη φορά στην ζωή τους. 

follow us on google news

Διαβάστε Επίσης

Σχετικά Άρθρα

Skip to content