Πλησιάζουμε στην εποχή που οι ιώσεις του χειμώνα καταγράφουν κορύφωση, με τη γρίπη να κρατά τα σκήπτρα, αλλά και πολλές συλλοιμώξεις, με ασθενείς να έχουν κολλήσει περισσότερους από έναν ιό της γρίπης και πολλά περιστατικά να παρουσιάζουν συλλοίμωξη με ιούς και μικρόβια, για τις οποίες μας ενημερώνουν οι ειδικοί.
της Αλεξίας Σβώλου
Κάθε χειμώνα τέτοια εποχή η γρίπη καταγράφει έξαρση –κάτι που αποτελεί αναμενόμενο εποχιακό φαινόμενο. Οι ειδικοί συνιστούν ψυχραιμία και μάς ενημερώνουν για τις ιδιαιτερότητες των λοιμώξεων που πρέπει να γνωρίζουμε, ώστε να είμαστε σωστά προετοιμασμένοι. Φέτος λοιπόν, όπως εξηγεί ο καθηγητής πνευμονολογίας και εντατικής θεραπείας ΕΚΠΑ, Γιώργος Δημόπουλος πολλοί ασθενείς κολλούν περισσότερους από έναν ιό της γρίπης, ή κολλούν γρίπη με ιό RSV (αναπνευστικό συγκυτιακό ιό) και σε πολλές λοιμώξεις συνυπάρχουν σε ποσοστό έως και 20% μικρόβια, είτε εξαρχής είτε στην πορεία, μετά την αρχική ίωση. Τα κυριότερα μικρόβια που ευθύνονται για τις συλλοιμώξεις περιλαμβάνουν τον στρεπτόκκοκο, τον σταφυλόκκοκο και τον αιμόφιλο της influenza. Σε αυτή την περίπτωση η ασθένεια δεν θα υποχωρήσει μόνο με αντιπυρετικά, υγρά, ξεκούραση, υγιεινή ελαφριά διατροφή και εφόσον χρειαστεί οσελταμιβίρη (το γνωστό αντιικό φάρμακο, που συνταγογραφείται για την γρίπη Α (Η1Ν1)). Θα χρειαστούν και αντιβιοτικά για την καταπολέμηση του μικροβίου και πρέπει να είναι σε εγρήγορση και η οικογένεια του ασθενούς και ο θεράπων γιατρός, αν τα συμπτώματα της γρίπης δεν υποχωρήσουν στο πρώτο 3ημερο και παρουσιαστεί επιδείνωση στην πορεία της ανάρρωσης. Είναι αυτό που λέμε όταν ο ασθενής «ξανακυλά», γιατί η υποτροπή οφείλεται σε δευτερογενή μικροβιακή λοίμωξη.
Αντιγριπικός εμβολιασμός
Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο που είναι 4πλό και προστατεύει από τους ιούς της γρίπης οι οποίοι κυκλοφορούν. Πάμε όμως να δούμε πως λειτουργεί ο εμβολιασμός:
Στην αρχική έκθεση του ασθενούς με τον ιό, το ανοσοποιητικό του σύστημα αντιδρά παράγοντας προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες. Αν αυτές γίνουν υπερβολικά δραστικές τότε δημιουργείται το πρόβλημα, όπως εξηγεί ο Γιώργος Δημόπουλος, θυμίζοντάς μας τα πρώτα δημοσιεύματα της εποχής του κορονοϊού που μιλούσαν για εκείνη την «καταιγίδα των κυτταροκινών», την αλυσιδωτή αντίδραση, που κορυφώνει την διαδικασία της φλεγμονής και οδηγεί στην οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια. Επειδή τα πιο ευπαθή άτομα είναι πιο ευάλωτα, μέσω του εμβολιασμού προστατεύονται από αυτή τη διαδικασία που τους οδηγεί στο μονοπάτι της επιδείνωσης.
Αλληλεπίδραση του ιού της γρίπης με ανθρώπινο ή ζωικό DNA
Όταν κολλούμε μεταξύ μας γρίπη, ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται και αλλάζει το ανθρώπινο τμήμα του DNA του, κάτι που λέγεται DNA drift, (απόκλιση, διολίσθηση), αλλά και πάλι τα πολυδύναμα εμβόλια της γρίπης προσφέρουν αποτελεσματική προστασία. Αν ο ιός αλληλεπιδράσει με ένα ζώο, τότε υφίσταται DNA shift (αλλαγή), γεγονός που τον αλλάζει δραστικά και τότε δεν τον «πιάνει» το εμβόλιο. Γι αυτό και υπάρχει αυτή η εγρήγορση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα κρούσματα της γρίπης των πτηνών (ΑΗ5Ν1, ΑΗ5Ν9).
Ο ιός RSV προτιμά τους ηλικιωμένους
Στους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους, πιο επιθετικός και επικίνδυνος είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) ο οποίος προτιμά των ηλικιωμένους και προκαλεί οξείες παροξύνσεις στους ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Οι τελευταίοι είναι κατά κανόνα καπνιστές και σε αυτή την κατηγορία των ασθενών ο ιός RSV είναι 3 φορές πιο επικίνδυνος από τον κορονοϊό της Covid 19 πανδημίας. Γι αυτό και τα άτομα άνω των 65 ετών και ειδικά όσοι έχουν συνοσηρότητες (υποκείμενα νοσήματα) πρέπει να εμβολιαστούν έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού.
Ο μεταπνευμονοϊός προτιμά τα παιδιά
Ο μεταπνευμονοϊός για το οποίο προκλήθηκε ο πρόσφατος συναγερμός στην Κίνα μοιάζει με τον ιό RSV αλλά έχει «προτίμηση» στις μικρές ηλικίες και σύμφωνα με μελέτες αποτελεί την πιο συχνή ίωση στα μωρά και τα νήπια. Η νόσος που προκαλεί είναι ήπια εκτός κι αν υπάρχουν υποκείμενα νοσήματα ή ανοσοκαταστολή. Δεν μπορούμε να τον ταυτοποιήσουμε με έτοιμα τεστ, που πωλούνται σε kit στο φαρμακείο, γιατί χρειάζεται ειδική εργαστηριακή ανάλυση, ούτε υπάρχει ειδικό εμβόλιο. Η νόσος αντιμετωπίζεται συμπτωματικά και γι αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό να έχουν εμβολιαστεί με τα άλλα διαθέσιμα εμβόλια οι ευπαθείς ομάδες ώστε να αποφευχθούν οι κίνδυνοι των κοκτέιλ ιώσεων και των συλλοιμώξεων. Τον μεταπνευμονοϊό τον ταυτοποιήσαμε το 2001, και τον γνωρίζουμε τουλάχιστον 5 δεκαετίες και γι αυτό δεν μας προκαλεί ανησυχία.