Στην πρόσφατη πανδημία του κορονοϊού, το «ερώτημα του ενός εκατομμυρίου», που δεν έχει ακόμα απαντηθεί με σαφήνεια είναι από πού προήλθε ο ιός Cov Sars2 ο οποίος την προκάλεσε. Μονάχα θεωρίες υπάρχουν και οι θεωρίες αυτές συχνά εξελίσσονται σε θεωρίες συνωμοσίας-γεγονός που δεν βοηθά στην διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Κάθε άλλο μάλιστα, οι θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν τεράστιο αγκάθι, που ορισμένοι «κύκλοι» το εργαλειοποιούν για τους προσωπικούς τους σκοτεινούς σκοπούς.
της Αλεξίας Σβώλου
Έχοντας αυτή την δυσάρεστη εμπειρία πολύ νωπή από την πρόσφατη covid19 πανδημία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταστρώνει ένα πλάνο για τον εντοπισμό της προέλευσης νέων και αναδυόμενων (παλαιότερων) παθογόνων που απειλούν την υγεία. Σε αυτή την νέα προσπάθεια ο ΠΟΥ συνεργάζεται με την Επιστημονική Συμβουλευτική Ομάδα για την Προέλευση Νέων Παθογόνων (SAGO). Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσουμε πως παρότι υπάρχουν εργαλεία διαθέσιμα για την διερεύνηση των επιδημικών εξάρσεων λοιμωδών νοσημάτων, πρώτη φορά χαράσσεται ένα πλήρες πλάνο που βοηθά να αναζητηθούν και να γίνουν κατανοητές οι αιτίες εμφάνισης και εξάπλωσης των νέων παθογόνων.
Ο στόχος είναι να καλυφθεί το κενό που υπάρχει στη διερεύνηση και την πληροφόρηση των πολιτών αναφορικά με το «πώς» και «από πού» προήλθε ένα βακτήριο, ένας ιός, ένας επικίνδυνος μικροοργανισμός που προκαλεί σποραδικά ή μαζικά κρούσματα.
Όπως μας διδάσκουν οι έως τώρα επιδημικές εξάρσεις και οι πανδημίες που γνώρισε η ανθρωπότητα, η υγεία των ανθρώπων αλλά και των ειδών της πανίδας απειλείται από τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νέων και παλαιών παθογόνων. Στα παλιότερα και ήδη γνωστά παθογόνα περιλαμβάνονται οι ιοί Ebola, Nipah, γρίπης των πτηνών, Lassa and ευλογιάς των πιθήκων (mpox). Στα άλλα περιλαμβάνονται παθογόνα με επιδημική και πανδημική δυναμική όπως τα νέα στελέχη των ιών γρίπης, τον MERS-CoV, τον SARS-CoV-1 και τον SARS-CoV-2. Το ζητούμενο είναι να μεγιστοποιήσουμε την δυνατότητα πρόληψης και όταν η πρόληψη καθίσταται αδύνατη, να μπορέσουμε να περιορίσουμε τις επιδημικές εξάρσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα εμπεριστατωμένες απαντήσεις που ο παγκόσμιος πληθυσμός ζητά, τόσο σε επίπεδο επιστήμης όσο και σε επίπεδο ηθικής και οικονομίας.
Το πλάνο του ΠΟΥ περιλαμβάνει επιστημονικές έρευνες σε 6 τεχνικά επίπεδα:
Πρώτα από όλα, την πρώιμη αναζήτηση των πρώτων ταυτοποιημένων κρουσμάτων ή της πρώτης συρροής κρουσμάτων κατά την έναρξη της επιδημικής έξαρσης, ώστε να συλλεχθούν δείγματα στην πηγή, προκειμένου να γίνει η πληρέστερη περιγραφή των χαρακτηριστικών του παθογόνου.
Ακολουθούν οι μελέτες σε ανθρώπους για να γίνει κατανοητή η επιδημιολογία της νόσου και να καταστεί δυνατή η έγκαιρη επιτήρηση συνδρόμων σχετιζομένων με το νέο παθογόνο.
Σειρά έχουν οι μελέτες αλληλεπίδρασης ανθρώπων και ζώων προκειμένου να εντοπιστούν οι δεξαμενές των παθογόνων στο ζωικό βασίλειο, οι ενδιάμεσοι ξενιστές και οι αντίστροφες ζωονόσοι.
Μετά ακολουθούν οι μελέτες για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση των διαβιβαστών-δηλαδή των εντόμων που μεταφέρουν το παθογόνο και μολύνουν ανθρώπους μέσω τσιμπήματος.
Επίσης πρέπει να γίνουν μελέτες γενωμικής και φυλογενετικής, προκειμένου να ταυτοποιηθούν τα προγονικά στελέχη, ώστε να καταγραφεί η εξέλιξη των χαρακτηριστικών του παθογόνου στην πορεία του χρόνου.
Το πλάνο κλείνει με τις μελέτες βιοασφάλειας που καθορίζουν κατά πόσο έχει υπάρξει διαφυγή παθογόνων από ένα εργαστήριο, κάτι που ακόμα και σήμερα παραμένει η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση του κορονοϊού, ο οποίος προκάλεσε την covid 19 πανδημία!
Το παγκόσμιο πλάνο που καταστρώνει ο ΠΟΥ αποτελεί επιστημονική πηγή για τους ερευνητές, τις Υγειονομικές Αρχές και όλους τους αρμόδιους φορείς των κρατών, που ασχολούνται με την χάραξη πολιτικών υγείας. Ουσιαστικά καθοδηγεί στα κράτη στο πώς θα διοργανώσουν τις προτεινόμενες μελέτες, πώς θα κάνουν επιτήρηση και πώς θα ενισχύσουν τους κανονισμούς βιοασφάλειας. Κομβικό ρόλο διαδραματίζει η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να χαραχτούν τα επόμενα βήματα. Όπως γνωρίζουμε, στην πρόσφατη Covid 19 πανδημία χάθηκε πολύτιμος χρόνος κατά την εμφάνιση των πρώτων συρροών κρουσμάτων στην Γουχάν της Κίνας, καθώς η Ασιατική χώρα δεν φημίζεται για την…. ανοιχτή πολιτική της ούτε για την… άριστη επικοινωνία της με τον υπόλοιπο κόσμο. Ισχύει όπως όλοι γνωρίζουμε το ακριβώς αντίθετο, όπως δυστυχώς ισχύει για όλα τα εναπομείναντα ολοκληρωτικά καθεστώτα στον πλανήτη.
Η ανταλλαγή των πληροφοριών με απόλυτη διαφάνεια είναι βασικό προαπαιτούμενο στον όλο σχεδιασμό. Με το να κατανοήσουμε πότε, πού, πώς και γιατί επιδημικές εξάρσεις και πανδημίες ξεκινούν, μπορούμε να προλάβουμε ανάλογες μελλοντικές καταστάσεις» επισημαίνει ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 4 χρόνια μετά την έναρξη της covid19 πανδημίας εξακολουθεί να κάνει έκκληση στις Κινέζικες Κυβερνητικές και Υγειονομικές Αρχές να μοιραστεί όλα τα δεδομένα για την προέλευση του ιού Sars Cov2, με όλο τον κόσμο, ώστε να διερευνηθούν όλες οι πιθανές θεωρίες.
