«Η ….κουβέρτα από νεκρά ψάρια που σκέπασε κι εξαφάνισε την θάλασσα στο λιμάνι του Βόλου» όπως χαρακτηριστικά έγραψε η βρετανική εφημερίδα «The Guardian» έγινε πρώτη είδηση σε όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, προκαλώντας σοκ, προβληματισμό και σοβαρά προβλήματα στην τοπική κοινωνία. Οι επιστήμονες, μαζί με τους απλούς πολίτες και τους επιχειρηματίες της περιοχής ανησυχούν για τις αποκαρδιωτικές εικόνες που παρουσιάζει το λιμάνι της πόλης τους, φοβούνται για τη δημόσια υγεία και φυσικά υφίστανται στις τσέπες τους ήδη το μεγάλο πλήγμα στην εμπορική και τουριστική κίνηση.
της Αλεξίας Σβώλου
Πάνω απ’ όλα όμως η σκέψη ότι μέσα στη θάλασσα βρέθηκαν τόσο μεγάλοι πληθυσμοί νεκρών ψαριών-τα οποία φυσικά απομακρύνονται με τιτάνιες προσπάθειες των συνεργείων- εγείρουν μεγάλους φόβους. Φόβους πως δεν πρόκειται απλώς για μια οικολογική καταστροφή αλλά και για μία υγειονομική βόμβα, που καραδοκεί να σκάσει στην περιοχή.
Όπως αναφέρει η παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα (Ντόρα) Ψαλτοπούλου είναι σημαντικό πρώτα απ’ όλα να βρεθεί το αίτιο που προκάλεσε την θανάτωση όλων αυτών των ψαριών είτε πρόκειται για συνδυασμό παραγόντων (για παράδειγμα μετάβαση από το γλυκό νερό στο αλμυρό, επίδραση φυτοφαρμάκων από τις υπερχειλισμένες περιοχές μετά τη θεομηνία Daniel και άλλων τοξικών ουσιών) είτε πρόκειται για έλλειψη οξυγόνου και υποξία, μετά την δραματική μείωση των υδάτων στην πλημμυρισμένη λίμνη Κάρλα, εξαιτίας της πολύμηνης ανομβρίας. Αφού βρεθούν τα αίτια που σκοτώνουν τα ψάρια, τόσο τα μεγαλύτερα όσο και τα μικρότερα, πρέπει στη συνέχεια να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης ώστε να προστατευτεί και το οικοσύστημα και η δημόσια υγεία, που άλλωστε αποτελούν δύο συγκοινωνούντα δοχεία.
Η δεύτερη προτεραιότητα αφορά την άμεση συλλογή και απομάκρυνση όλων των νεκρών ψαριών από το νερό, έως και του τελευταίου. Το γενικότερο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία προκύπτει από την γενικευμένη σήψη τόσο πολλών ψαριών μέσα στο θαλασσινό νερό και μάλιστα σε εποχές με υψηλή θερμοκρασία η οποία επιταχύνει τη διαδικασία σήψης. Επιπλέον καθώς το καλοκαίρι δεν έχει τελειώσει, πηγαίνουμε ακόμα για μπάνιο στη θάλασσα και αυτές οι αποκαρδιωτικές εικόνες δημιουργούν ένα πρόσθετο στρες στους πολίτες, καθώς έχει γίνει …απροσπέλαστος ο δρόμος για τη θάλασσα.
Όλες οι δυνάμεις του τόπου, κρατικές, τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και ιδιωτικές εταιρείες που έχουν εμπειρία από τέτοιου είδους οικολογικές καταστροφές σε πετρελαιοκηλίδες κι αλλού, δίνουν από την πρώτη στιγμή το παρών συλλέγοντας τεράστιες ποσότητες- έως και 40 τόνους νεκρών ψαριών την ημέρα- προκειμένου να καθαρίσουν το λιμάνι του Βόλου, για να μπορέσει μετά η θάλασσα με τους δικούς της μηχανισμούς αυτοκαθαρισμού να αναπνεύσει και να επανέλθει σε Κανονικές Συνθήκες.
Η καθηγήτρια Θεοδώρα Ψαλτοπούλου εκτιμά ότι με τα θαλάσσια ρεύματα το λιμάνι θα επιστρέψει γρήγορα στην πρότερη εικόνα του, προσθέτοντας πως μια μεγάλη αιτία αναταραχής για την τοπική κοινωνία προκαλείται από την έντονη δυσοσμία.
Το πρόβλημα είναι πολυδιάστατο, πρώτα απ’ όλα έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα οι τουριστικές και γενικά οι εμπορικές επιχειρήσεις της περιοχής καθώς οι εικόνες που έχουν ήδη προβληθεί στον διεθνή Τύπο δεν καθιστούν τον Βόλο ελκυστική περιοχή. Οι φόβοι από την σήψη των ψαριών μέσα στο νερό δεν αφήνουν κανένα να βάλει ούτε την άκρη του ποδιού του στη θάλασσα και η δυσοσμία έχει άμεση επίπτωση στην ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους και ειδικά για τα παιδιά, που χρειάζονται εκτόνωση με υπαίθριες δραστηριότητες προτού αρχίσουν τα σχολεία. Δεν μπορούν να μείνουν κλεισμένα στα σπίτια, ούτε διαρκώς στον κλιματισμό, χρειάζονται καθαρό αέρα και ευκαιρίες για παιχνίδι. Και φυσικά πρέπει να μείνουν μακριά από οθόνες (κινητά τηλέφωνα, video games, τηλεόραση, τάμπλετς), καθώς έχουν ανάγκη από κοινωνικοποίηση και αληθινό παιχνίδι –αυτό που σε λερώνει και σε ιδρώνει- και όχι από μια ηλεκτρονική «νταντά».