Στην εποχή μας, η υπερπληροφόρηση για το τι συμβαίνει στη γη, την ώρα που συμβαίνει, έχει σπάσει κάθε ρεκόρ ταχύτητας και φτάνει στα αυτιά μας και στα μάτια μας μέσα από διάφορα κανάλια, με εικόνες σκληρές, εξαιρετικά βίαιες ή αποτρόπαιες και αφιλτράριστα video και κείμενα. «Αφιλτράριστα» θα πει ότι δεν έχουν περάσει από το έμπειρο μάτι και τον σχολιασμό ειδικών, εν παραδείγματι επιστημόνων που σχετίζονται με το αντικείμενο της είδησης, διαπιστευμένων δημοσιογράφων που έχουν σφαιρική γνώση του τομέα (π.χ της υγείας, της κλιματικής αλλαγής, των μεταφορών, της εκπαίδευσης κτλ). Προκύπτει λοιπόν εύλογα το ερώτημα πόσο μας ωφελεί ή μας βλάπτει αυτός ο ανελέητος βομβαρδισμός με ειδήσεις, στην πλειονότητα τους κακές, με τραγωδίες, εγκλήματα, καταστροφές και πάντα σκληρές.
της Αλεξίας Σβώλου
Όπως επισημαίνει ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας η Δέσποινα Χρονάκη, επιστημονική συνεργάτης, στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, μια νέα τάση που αναπτύσσεται μεταξύ των νέων ανθρώπων είναι το παροδικό media diet. Με αυτό τον όρο «δίαιτα από τα μίντια» οι 20χρονες γυναίκες και οι 20χρονοι άνδρες εννοούν ότι για παροδικά διαστήματα κάνουν αποχή από την διαρκή κατανάλωση ειδήσεων. Αυτό φυσικά δεν μεταφράζεται ότι μένουν στον κόσμο τους, αποκομμένοι και μη ενημερωμένοι. Κόβουν όμως αυτή τη διαρκή καλωδίωση με τις ιστοσελίδες και τα social media που φέρνουν στα μάτια μας και στα αυτιά μας τις ειδήσεις με αφιλτράριστο και ωμό τρόπο, ουσιαστικά κατακερματισμένες, έτσι ώστε να αποδεικνύονται «τοξικές», να προκαλούν ή να εντείνουν το άγχος, να βάλλουν την ψυχική υγεία και να καθιστούν τους ανθρώπους πιο αδρανείς.
Ο στόχος μας είναι να είμαστε πιο ενεργοί πολίτες να ασχολούμαστε με τα κοινά, να βοηθάμε, να κάνουμε εθελοντισμό, να συνεισφέρουμε από το δικό μας μετερίζι, ώστε η κοινωνία να γίνει καλύτερη. Είναι χρήσιμο να μαθαίνουμε τι γίνεται στον κόσμο, να είμαστε ενημερωμένοι αλλά οι «χωνεμένες» ειδήσεις που διαθέτουν και την σκοπιά του ειδικού είναι πιο ωφέλιμες γιατί οι ειδικοί μας βοηθούν να δούμε τα πράγματα στην σωστή τους προοπτική και μάς προστατεύουν από τα fake news και από τις μηδενιστικές φωνές που αναπαράγονται στα social media, ειδικά στο X, πρώην twitter.
Η σχέση μας με τα media πρέπει να παραμείνει υγιής για να έχουν υγιή επίδραση πάνω μας. Για παράδειγμα, τα media δεν περιορίζονται στο να μας πληροφορούν, αλλά οργανώνουν και την ημέρα μας, ξέρουμε για παράδειγμα ότι θα δούμε το πρωινό slot των ειδήσεων όταν ξυπνάμε ή ότι θα ακούσουμε ένα ενημερωμένο μαγκαζίνο στο ραδιόφωνο, οδηγώντας προς την δουλειά. Επίσης τα media συμβάλλουν και στην οργάνωση των έμφυλων ρόλων μας ως άνδρες, γυναίκες, ως μητέρες ή πατέρες. Επιπλέον, δεν ακούμε και βλέπουμε μονάχα τις ειδήσεις, αλλά αλληλεπιδρούμε με αυτές. Γιατί κάθε φορά που εκτιθόμαστε σε μια είδηση την λαμβάνουμε όχι ως μαριονέτες αλλά αλληλεπιδρώντας πολιτιστικά μαζί της γιατί έχουμε ή διαμορφώνουμε σε real time άποψη, κουβαλώντας την κουλτούρα, τα πιστεύω, τα ήθη, τα έθιμα, τις ιδιαιτερότητες του καθενός.
Όταν νιώθουμε αυτό τον βομβαρδισμό υπερβολικό, όταν διαπιστώνουμε ότι γινόμαστε πιο απαθείς-όπως είναι για παράδειγμα η απευαισθητοποίηση ειδικά των νέων στη βία, (εκτίθονται υπερβολικά στη βία, άρα την εκλαμβάνουν ως κάτι φυσιολογικό και τελικά την αποδέχονται), είναι ωφέλιμο να διακόψουμε αυτήν την παθολογική μιντιακή σχέση και να κάνουμε παροδικά «αποχή». Αποχή από την υπερέκθεση στην αφιλτράριστη ενημέρωση, να χαλαρώσουμε, να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να δούμε τα πράγματα στην σωστή τους προοπτική και να μπούμε σε media diet, για όσο χρόνο χρειαζόμαστε για να θωρακίσουμε τη νοητική και την ψυχική μας υγεία, να αποβάλλουμε την τοξικότητα. Όπως άλλωστε ισχύει με τις δίαιτες, πρόκειται για κάτι παροδικό-δεν διαρκούν για πάντα και συμβάλλουν στην κάθε λογής αποτοξίνωση. Του οργανισμού ή της καθημερινότητας. «Αν αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τα πράγματα που βλέπεις θα αλλάξουν», έγραψε ο Wayne W. Dyer Αμερικανός συγγραφέας αυτοβοήθειας, δίνοντας κι αυτός την δική του εκδοχή του media diet.
