Τα ευρήματα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας αναφορικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία και το περιβάλλον χτυπούν συναγερμό, καθώς στους διαχρονικούς κινδύνους προστίθενται νέοι, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Στην επιβάρυνση της υγείας από όλους τους παράγοντες που συμμετέχουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση και που επιδεινώνουν επιβεβαιωμένα την κλιματική αλλαγή, πρέπει να προστεθεί ως νεοαφιχθείσα απειλή η λεπτοσπείρωση και ο πυρετός Q, όπως εξηγεί ο Δημήτρης Παπαγιάννης αναπληρωτής καθηγητής δημόσιας Υγείας, Διευθυντής Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας και ανοσοποίησης ενηλίκων στη Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πρόκειται για δύο λοιμώδη νοσήματα, τα κρούσματα των οποίων καταγράφουν μεγάλη αύξηση στις περιοχές που επλήγησαν από την θεομηνία Daniel, με τα περιστατικά λεπτοσπείρωσης να έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το παρελθόν. Συγκεκριμένα ενώ ήταν 5,65 περιστατικά λεπτοσπείρωσης ανά 100.000 πληθυσμού, η μελέτη του αναπληρωτή καθηγητή Δημήτρη Παπαγιάννη κατέγραψε 13 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους. Η λεπτοσπείρωση εκδηλώνεται με ίκτερο πυρετό και διάρροιες ενώ από πυρετό Q κινδυνεύουν οι κρεοπώλες και γενικά όσοι έρχονται σε επαφή με νεκρά ζώα. Επιβαρυμένα με τους μικροοργανισμούς είναι όλα τα ύδατα της Θεσσαλίας και το μήνυμα της άμεσης λήψης μέτρων για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής γίνεται ακόμα πιο ηχηρό, υπό το φως αυτών των δεδομένων. Αν μη τι άλλο, όπως λέει ο καθηγητής πνευμονολογίας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, τ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η πανδημία μάς άφησε σαν προίκα τα συστήματα επιτήρησης –που τώρα χρησιμοποιούμε για να μετρήσουμε το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής-μαζί με τα γρήγορα τεστ και τα mRNA εμβόλια.
Ατμοσφαιρική ρύπανση και κάπνισμα
Σύμφωνα, τώρα, με μελέτη που πραγματοποίησε ο Δημήτρης Ευαγγελόπουλος από την Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Imperial (στο Λονδίνο) σε συνεργασία με το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, 11.700 θάνατοι στην Ελλάδα οφείλονται ετησίως στην ατμοσφαιρική ρύπανση και θα μπορούσαν να αποφευχθούν, ενώ το κάπνισμα και η παραγωγή τσιγάρων συμμετέχουν με εμφατικό τρόπο στην αύξηση της ρύπανσης και της θνησιμότητας, όπως εξηγούν η αναπληρώτρια καθηγήτρια πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Παρασκευή Κατσαούνου και ο πνευμονολόγος Νίκος Αθανασίου, Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για την διακοπή του καπνίσματος, την προαγωγή της υγείας και την κλιματική αλλαγή της ΕΠΕ.
Μόνο στην Αττική θα μπορούσαν να αποφευχθούν 4750 θάνατοι ετησίως από την μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Στις αστικές περιοχές το φορτίο θνησιμότητας ανέρχεται περίπου στους 8.500 θανάτους ενώ στις αγροτικές περιοχές θα μπορούσαν να αποφευχθούν 3200 θάνατοι ετησίως. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Παρασκευή Κατσαούνου, ο καθηγητής πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Πέτρος Μπακάκος, και οι πνευμονολόγοι Νίκος Αθανασίου και Ζαφειρία Μπαρμπαρέσσου, συντονιστές της Ομάδας Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος προαγωγής υγείας και Κλιματικής Αλλαγής της ΕΠΕ επισημαίνουν ότι οι εκπομπές CO2 της καπνοβιομηχανίας απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα 84 μεγατόνους αερίων του θερμοκηπίου ετησίως, ενώ καθημερινά ο πλανήτης μας επιβαρύνεται με 2 εκατ. γόπες τσιγάρων που απορρίπτονται σε παραλίες, πάρκα, δρόμους κι αλλού. Ένας ενήλικος καπνιστής που καπνίζει για 50 έτη μολύνει το περιβάλλον με 51 τόνους CO2 και έχει δαπανήσει 1355 κυβικά εκατοστά νερού από φυσικούς πόρους. Για να αντιστρέψει την βλάβη που προκάλεσε στο περιβάλλον θα πρέπει να φυτέψει 132 δενδρύλλια και να τα φροντίσει για 10 χρόνια, να εξασφαλίσει το νερό για 3 νοικοκυριά για 62 χρόνια και να ηλεκτροδοτήσει 1 νοικοκυριό στην Ινδία για 15 χρόνια. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η εισπνεόμενη νικοτίνη φθάνει στον εγκέφαλο σε 7 δευτερόλεπτα και έχει καταλυτική επίδραση στην λειτουργία του νεανικού εγκεφάλου, μειώνοντας μεταξύ άλλων τη μαθησιακή ικανότητα. Επιπλέον η εξάρτηση στη νικοτίνη είναι ισχυρότερη από την εξάρτηση στην κοκαϊνη και γι αυτό παρότι το 80% των καπνιστών στην Ελλάδα δηλώνει ότι επιθυμεί να διακόψει το κάπνισμα, το 40% το προσπάθησε και μόλις το 3-5% των καπνιστών που προσπάθησαν να το διακόψουν μόνοι τους χωρίς να απευθυνθούν σε ιατρεία διακοπής το πέτυχαν. Με εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια στα 38 ιατρεία διακοπής καπνίσματος που διαθέτει η πατρίδα μας, το ποσοστό επιτυχημένης διακοπής μπορεί να ανέλθει στο 65 %. Στο πλαίσιο της εξειδικευμένη ιατρικής βοήθειας χορηγούνται φάρμακα όπως η βαρενικλίνη και η βουπροπιόνη, ενώ αναμένεται και μια ακόμα φαρμακευτική ουσία και γίνεται και θεραπεία υποκατάστασης με νικοτίνη. Τα σκευάσματα αυτά συνταγογραφούνται και αγοράζονται ως ΜΗΣΥΦΑ, αλλά δεν αποζημιώνονται, η ΕΠΕ ωστόσο καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να εισακουστεί η εισήγησή της ότι η θεραπεία για την διακοπή της εξάρτησης από τη νικοτίνη θα πρέπει να αποζημιώνονται.
