Κάθε σχολική χρονιά ξεκινά με αγωνίες, προσδοκίες, προβλήματα και προβληματισμούς που συνήθως επικεντρώνονται σε τρία μεγάλα ζητήματα: Την κάλυψη των κενών θέσεων για δασκάλους και καθηγητές, την αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων, που μπάζουν νερά, δεν έχουν θέρμανση κι έχουν ετοιμόρροπα ταβάνια ή την εύρεση νέου κατάλληλου κτιρίου και το φλέγον θέμα της βίας μεταξύ των ανηλίκων, μαζί με τον σχολικό εκφοβισμό.
της Αλεξίας Σβώλου
Ωστόσο στη σχολική χρονιά 2024-2025, τη βαριά σκιά της-από τα αποδυτήρια κιόλας, πριν ξεκινήσει το «ματς»- ρίχνει η σκοτεινή είδηση πως λουκέτο θα «μπει» σε 203 σχολεία, κυρίως επειδή δεν υπάρχουν μαθητές και δευτερευόντως εξαιτίας της έλλειψης κτιριακών δομών. Το πρόβλημα δεν είναι νέο, συνδέεται πρωτίστως με την ταχέως εξελισσόμενη υπογεννητικότητα, που πλήττει την πατρίδα μας, ειδικά σε περιοχές της περιφέρειας όπου σε νηπιαγωγεία και δημοτικά δεν υπάρχουν εγγραφές παιδιών. Η φυγή των νέων, λόγω σοβαρών ελλείψεων στην Υγεία και την Παιδεία, μαζί με τη δυσκολία επαγγελματικής αποκατάστασης οδηγούν στην ερήμωση ορισμένων περιοχών με το ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων να γίνεται ολοένα και περισσότερο αρνητικό.
Συγκεκριμένα «λουκέτο» μπήκε σε 21 Νηπιαγωγεία και 13 Δημοτικά σχολεία, εκ των οποίων δύο Ειδικά σχολεία, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου με την υπ. αριθ. πρωτ. 4388 Απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης κου Δημήτριου Οικονομόπουλου.
Επίσης, την αναστολή λειτουργίας 36 Δημοτικών και 82 Νηπιαγωγείων στην Κεντρική Μακεδονία, για το σχολικό έτος 2024- 2025, είτε λόγω έλλειψης μαθητικού δυναμικού, είτε λόγω έλλειψης κτηρίου, προβλέπει απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Αλ. Κόπτση. Επίσης δεν θα λειτουργήσουν τον Σεπτέμβριο 26 σχολεία στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, (Έβρο, Ξάνθη και Καβάλα). Επιπλέον στη Χαλκιδική, τα Ιωάννινα και το Κιλκίς καταργούνται φέτος 4 Δημοτικά και 3 Νηπιαγωγεία.
Μεγαλύτερο το πρόβλημα στα νησιά
Στα νησιά το πρόβλημα εντείνεται όπως ισχύει για τα Διαπόντια νησιά που βρίσκονται κοντά στο βορινό τμήμα της Κέρκυρας. Συγκεκριμένα, με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Πέτρου Αγγελόπουλου, αναστέλλεται η λειτουργία 6 Δημοτικών Σχολείων και Νηπιαγωγείων της Διεύθυνσης Π.Ε Κέρκυρας για το σχολικό έτος 2024-2025, λόγω μηδενικού αριθμού αιτήσεων εγγραφών. Πρόκειται για το Δημοτικό Σχολείο Μαθρακίου, το Δημοτικό Σχολείο Οθωνών, το Δημοτικό Σχολείο Κωφών και Βαρηκών, το Δημοτικό Σχολείο Ερείκουσας, το Νηπιαγωγείο Γιαννάδων και το Νηπιαγωγείο Ερείκουσας.
Αναστολή λειτουργίας Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων υπάρχει και στις Κυκλάδες. Η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων για το σχολικό έτος 2024-2025, εξαιτίας της έλλειψης μαθητικού δυναμικού, προβλέπει με απόφαση του Αν. Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου Γ. Παπαδομαρκάκη να παραμείνουν κλειστά τα κάτωθι σχολεία: Το Δημοτικό Σχολείο Απόλλωνα Νάξου, το Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου Κέας και το Νηπιαγωγείο Απόλλωνα Νάξου.
Παρόμοια εικόνα έχουμε και στα Δωδεκάνησα όπου αποφασίστηκε η αναστολή λειτουργίας εξαιτίας έλλειψης μαθητικού δυναμικού, οκτώ σχολικών μονάδων και μιας σχολικής μονάδας λόγω έλλειψης στέγης. Την σχετική απόφαση της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου για το σχολικό έτος 2024-2025, υπέγραψε ο Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου κος Ιωάννης Παπαδομαρκάκης. Σύμφωνα με την Απόφαση υπ. αριθ. πρωτ. Φ.2.1/3967, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 3638/25-6-2024 προβλέπεται η αναστολή λειτουργίας του Δημοτικού Κρητικών Ρόδου, του Δημοτικού Κρητηνίας Ρόδου, του Δημοτικού Μεσοχωρίου Καρπάθου, του Νηπιαγωγείου Ρόδου, του Νηπιαγωγείου Απολλώνων Ρόδου, του Νηπιαγωγείου Κρητηνίας Ρόδου, του Νηπιαγωγείου Αντιμάχειας Κω του Δημοτικού Κωφών Βαρηκόων Ρόδου και του 23oυ Νηπιαγωγείου Ρόδου (το τελευταίο έχει έλλειψης στέγης).
«Αγκάθι» η υπογεννητικότητα
Το ζήτημα της υπογεννητικότητας και της έλλειψης μαθητικού δυναμικού και νέων εγγραφών είναι αγκάθι για την υγεία και την ευημερία της χώρας. Κάθε κράτος έχει ως δείκτη ευημερίας το ΑΕΠ του και πίσω από το ΑΕΠ βρίσκονται οι άνθρωποι, οι πολίτες, ο παραγωγικός ιστός της κοινωνίας. Τα παιδιά είναι οι πολίτες του αύριο και χώρα με χαμηλό δείκτη γεννητικότητας σημαίνει χώρα που δεν παράγει, που δεν προσελκύει επενδύσεις που δεν θέτει τα θεμέλια για πρόσθετη ευημερία. Στην πατρίδα μας ο δείκτης γεννητικότητας που θα έπρεπε να είναι 2,1 (δηλαδή κάθε οικογένεια να αποκτά δύο παιδιά) έχει κατρακυλήσει κάτω από το 1,5. Ακόμα πιο δυσοίωνο είναι το γεγονός ότι αν ο δείκτης πέσει κάτω από το 1,3 ή το 1,2, η «ζημιά» δεν είναι αναστρέψιμη. Αυτό σημαίνει πως χρειάζονται πάρα πολλά χρόνια για να αντιστραφεί το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων και στο μεταξύ η χώρα μας θα μαραζώνει και θα χάνει το τρένο της ανάπτυξης.
Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν
Συνεπώς απαιτούνται δράσεις για την αντιμετώπιση προβλημάτων στο σχολικό χώρο (παραβατικότητα, οπαδική βία, ναρκωτικά, αλκοόλ, κάπνισμα, εθισμοί γενικά, εκφοβισμός, περιορισμός στη χρήση κινητού τηλεφώνου), αλλά μαζί με αυτά απαιτείται ενίσχυση των πόρων για την εκπαίδευση, περισσότερες και πιο κατάλληλες κτιριακές εγκαταστάσεις και προγράμματα ενίσχυσης της δημιουργίας οικογένειας, όπως φορο-ελαφρύνσεις, οικονομική στήριξη, νταντάδες της γειτονιάς, πρόσβαση σε δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς για όλους, baby parking σε όλες τις μεγάλες εταιρίες μέτρα για την επαγγελματική αποκατάσταση νέων γονέων, ειδικά για την μητέρα που σηκώνει και το μεγαλύτερο βάρος της ανατροφής των παιδιών. Επίσης βασικό ρόλο διαδραματίζει η διευκόλυνση της εύρεσης στέγης για τα ζευγάρια, όχι με αυστηρά ηλικιακά όρια γιατί αποτελεί κοινό μυστικό πως λόγω επαγγελματικών και οικονομικών δυσκολιών, οι ελληνίδες πλέον αποκτούν παιδί μετά τα 39-40 έτη ζωής-και ας μην ξεχνάμε πως και οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ισχύουν και για μεγαλύτερες ηλικίες έως τα 54 έτη ζωής, μετά την παράταση του ορίου.
