Υπάρχουν νοσήματα που από εσφαλμένες εντυπώσεις συνδέονται με ένα από τα δύο φύλα, ενώ στην πραγματικότητα αφορούν και γυναίκες και άνδρες.
της Αλεξίας Σβώλου
Έτσι ισχύει και με την υπνική άπνοια, που παραμένει όχι ιδιαιτέρως γνωστή στις γυναίκες, στις οποίες ωστόσο έχει πιο ύπουλο χαρακτήρα.
Η υπνική άπνοια δεν είναι ανδρική υπόθεση, όπως είθισται να θεωρείται.
Στην πραγματικότητα απειλεί και τις γυναίκες, επηρεάζοντας την αναπαραγωγική τους υγεία τόσο στα αναπαραγωγικά χρόνια όσο και στην εμμηνόπαυση και εξελίσσεται πιο ύπουλα στο γυναικείο φύλο, όπως επισημαίνει η Σοφία Κωνσταντινοπούλου παιδοπνευμονολόγος με εξειδίκευση στην Ιατρική του ύπνου, στον ιατρικό Όμιλο Sheikh Khalifa Medical City του Αμπού Ντάμπι και μέλος της Παγκόσμιας Εταιρίας Ύπνου (World Sleep Society). Η ελληνίδα γιατρός που διαπρέπει στα Αραβικά Εμιράτα εξηγεί ότι οι γυναίκες που ταλαιπωρούνται από υπνική άπνοια, εμφανίζουν συμπτώματα όπως αϋπνία, κόπωση και πρωϊνούς πονοκεφάλους, τα οποία επειδή δεν είναι «ειδικά» και μπορούν να εμφανιστούν σε πληθώρα άλλων παθήσεων, οδηγούν συχνά σε λανθασμένες διαγνώσεις. Έτσι η νόσος παραμένει υποδιαγνωσμένη στο γυναικείο φύλο. Επίσης, οι γυναίκες με υπνική άπνοια δεν παρουσιάζουν τα κλασικά ανδρικά συμπτώματα δηλαδή το ροχαλητό, και την στιγμιαία διακοπή της αναπνοής, τα οποία παρεμπιπτόντως αποτελούν τα δύο κλασικά ηχητικά «καμπανάκια κινδύνου» που κατά κανόνα αντιλαμβάνονται οι σύζυγοι και σύντροφοι των ανδρών με υπνική άπνοια και τους σκουντούν για να τους ξυπνήσουν.
Στο γυναικείο φύλο λοιπόν όπως εξηγεί η Σοφία Κωνσταντινοπούλου η υπνική άπνοια είναι πολύ πιο αθόρυβη, αλλά παρότι εξελίσσεται σιωπηλά, χωρίς ροχαλητά και κομμένες ανάσες μπορεί να διαταράξει την έμμηνο ρύση (δηλαδή τους κύκλους της περιόδου) και να επιδεινώσει μεταξύ άλλων τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS).
Πρόκειται για το ψυχοσωματικό σύνδρομο που βιώνουν πολλές έφηβες αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες έως και την ηλικία των 40 ετών, λίγες ημέρες πριν την περίοδο, οι οποίες μεταξύ άλλων υποφέρουν από κοιλιακό άλγος και μασταλγία (πρήξιμο και πόνος στο στήθος) σε σημείο που να απουσιάζουν από το σχολείο, τις σπουδές ή την εργασία. Τα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα του συνδρόμου PMS ξεκινούν μια εβδομάδα πριν την περίοδο και υποχωρούν λίγες μέρες μετά την έναρξη της. Περιλαμβάνουν άγχος, μελαγχολία ευερεθιστότητα, αϋπνίες, αλλαγές στη λίμπιντο, τάση για απομόνωση, δυσκολία στην συγκέντρωση, αυξημένη όρεξη, μασταλγία, πόνο στους μύες και τις αρθρώσεις, πονοκέφαλο, κοιλιακό πρήξιμο και άλγος, αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών, αίσθημα κόπωσης, έξαρση της ακμής και διαταραχές του γαστρεντερικού (διάρροια ή δυσκοιλιότητα).
Οι περισσότερες γυναίκες θα αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους συμπτώματα κάποια στιγμή στη ζωή τους, ωστόσο, περίπου το 20% των γυναικών πάσχουν από το σύνδρομο. Επίσης η υπνική άπνοια συνδέεται και με ένα άλλο γυναικείο σύνδρομο, των πολυκυστικών ωοθηκών που επηρεάζει δυσμενώς την γυναικεία γονιμότητα.
Τι ισχύει για την εγκυμοσύνη
Σύμφωνα με νέες έρευνες στην ιατρική του ύπνου, οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν υπνική άπνοια η οποία στην εγκυμοσύνη καθίσταται ακόμα πιο ύπουλη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση κύησης και προεκλαμψία (μια επικίνδυνη κατάσταση για την έγκυο και το έμβρυο) αλλά και σε διαβήτη κύησης. Η έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση της υπνικής άπνοιας είναι συνεπώς σημαντική για την υγεία της μέλλουσας μητέρας και του εμβρύου.
Τι συμβαίνει στην εμμηνόπαυση
Μετά την εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση αποτελεί την δεύτερη περίοδο στην ζωή μιας γυναίκας κατά την οποία η υπνική άπνοια «δείχνει τα δόντια της», με τον κίνδυνο να εμφανιστεί η διαταραχή να μεγαλώνει λόγω των ορμονικών αλλαγών και κυρίως λόγω της μείωσης στα επίπεδα προγεστερόνης στον οργανισμό. Οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση βιώνουν πιο επιθετικά συμπτώματα και η αντιμετώπιση περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την χρήση της μάσκας CPAP (συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών) σε συνδυασμό με θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, που εφαρμόζονται σε εξατομικευμένο πρωτόκολλο.
Σε ότι αφορά την χρήση της μάσκας οι μικρότερης ηλικίας ασθενείς, δεν μπορούν να την ανεχθούν με αποτέλεσμα η συμμόρφωση στη χρήση της, να είναι μικρή. Γι αυτό σαν εναλλακτικές θεραπείες προτείνονται τα στοματικά προθέματα η θεραπεία θέσης η απώλεια κιλών (σε υπέρβαρα άτομα), οι χειρουργικές επεμβάσεις στον αεραγωγό και η θεραπεία με τη βηματοδότηση του υπογλωσσίου νεύρου Inspire. Πάντα όμως ο έγκαιρος εντοπισμός του προβλήματος αποτελεί το κλειδί για την πρόληψη των επιπτώσεων της υπνικής άπνοιας στην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών.
Η υπνική άπνοια στους άνδρες
Στο ανδρικό φύλο η διαταραχή της υπνικής άπνοιας είναι πιο γνωστή, ειδικά στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυνατό ροχαλητό, ξύπνημα από τον ύπνο με αίσθημα πνιγμού, διακοπές στην αναπνοή όπως τις παρατηρεί ο/η σύντροφος, συχνουρία τη νύχτα, υπνηλία την ημέρα, αίσθημα κόπωσης το πρωί και κατά τη διάρκεια της ημέρας, νυκτερινές εφιδρώσεις, πρωϊνούς πονοκεφάλους, διαταραχές μνήμης, συγκέντρωσης και προσοχής, ευερεθιστότητα, καταθλιπτικές αντιδράσεις, ξηροστομία στο πρωϊνό ξύπνημα, διαταραχές στη σεξουαλική λειτουργία, αίσθημα παλινδρόμησης τροφών.
Η υπνική άπνοια όταν παραμένει αθεράπευτη και στα δύο φύλα προκαλεί γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, υψηλή αρτηριακή πίεση (ιδίως διαστολική), διαβήτη και προβλήματα στο καρδιαγγειακό σύστημα.
