Με επιπλέον χρηματοδότηση 600 εκατ. δολαρίων, αλλά και την ισχυρή βούληση των κρατών να επεκτείνουν τον HPV εμβολιασμό σε ακόμα μεγαλύτερο αριθμό γυναικών και παράλληλα να ενισχύσουν τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, η ανθρωπότητα μπορεί να εξαλείψει ένα καρκίνο για πρώτη φορά στην ιστορία της. Κάθε δύο λεπτά, μια γυναίκα κάπου στο κόσμο πεθαίνει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV μπορεί να προλάβει την πλειονότητα των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και σε συνδυασμό με τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την πρόσβαση στη θεραπεία ανοίγει το δρόμο για την εξάλειψή του.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο 4ος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως και εξακολουθεί να πλήττει δυσανάλογα τον γυναικείο πληθυσμό των κρατών χαμηλού και μεσαίου κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η σύσταση του ΠΟΥ το 2022 να δοθεί μια δόση από το εμβόλιο HPV στο 90% του γυναικείου πληθυσμού διευκόλυνε την πρόσβαση στον εμβολιασμό, ενώ αντίστοιχη σύσταση επαναλήφθηκε το 2023 για τον πληθυσμό των ΗΠΑ και της Λατινικής Αμερικής, αλλά και για τις χώρες της Αφρικής. Μέχρι σήμερα, 37 κράτη χαμηλού και μεσαίου κατά κεφαλήν εισοδήματος έχουν υιοθετήσει το πρωτόκολλο με μία δόση εμβολιασμού.
Στο μεταξύ από το 2020 οι 194 χώρες-μέλη του ΠΟΥ δεσμεύτηκαν ότι θα κάνουν ό,τι χρειαστεί προκειμένου να εξαλειφθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
«Έχουμε τη γνώση και τα εργαλεία να κάνουμε αυτόν τον καρκίνο παρελθόν, αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο που θα θέλαμε» επισημαίνει ο Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ. Στη νέα δέσμευση των κρατών του ΠΟΥ, συμφωνήθηκαν επίσης τα κάτωθι:
Η Δημοκρατία του Κονγκό να εκκινήσει άμεσα την εφαρμογή του πρωτοκόλλου της χορήγησης μιας δόσης εμβολίου σε κορίτσια 9 έως 14 ετών. Η Αιθιοπία να ενισχύσει το πρόγραμμα εμβολιασμού της με στόχο επιτευχθεί εμβολιαστική κάλυψη του 95% των 14χρονων κοριτσιών, καθώς και να εφαρμόσει προσυμπτωματικό έλεγχο σε 1 εκατ. γυναίκες και να χορηγηθεί θεραπεία στο 90% των γυναικών που θα εντοπιστούν με καρκινικές αλλοιώσεις.
Και η Νιγηρία ξεκίνησε εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού για τον HPV, υιοθετώντας το πρωτόκολλο της μίας δόσης εμβολιασμού, με τη δέσμευση να επιτευχθεί εμβολιαστική κάλυψη του 80% των κοριτσιών, έως το 2026. Η χώρα θα αξιοποιήσει δύο διαδικασίες για τον εμβολιασμό, ο οποίος θα γίνει και στα σχολεία, για τις μαθήτριες και σε δομές υγείας για τα κορίτσια, που δεν πηγαίνουν σχολείο. Στο σημείο αυτό θυμίζουμε ότι η Αυστραλία, χώρα πρωταθλήτρια και πρότυπο σε ότι αφορά την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έχει υλοποιήσει από το 2008 εμβολιασμό στα σχολεία.
Ο δρόμος για την πρώτη εξάλειψη ογκολογικού νοσήματος μέσω του εμβολιασμού είναι ανοιχτός αλλά και δύσβατος, καθώς λόγω των κλυδωνισμών που προκάλεσε η πανδημία στα συστήματα υγείας μόνο μία στις 5 έφηβες εμβολιάστηκαν το 2022. Επιπλέον, παρότι υπάρχουν τα διαθέσιμα εργαλεία, για τον προσυμπτωματικό έλεγχο και τη θεραπεία, λιγότερο από το 5% των γυναικών κάνουν τεστ για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις χώρες χαμηλού κατά κεφαλήν εισοδήματος. Γι αυτό άλλωστε σε αυτές τις χώρες καταγράφηκε το 90% των 348.000 θανάτων από τη νόσο το 2022. Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι αυτές οι ανισότητες πρέπει να αμβλυνθούν γιατί στην αντίθετη περίπτωση, οι θάνατοι θα συνεχίσουν να αυξάνονται και εκτιμάται ότι το 2030, διεθνώς 410.000 γυναίκες θα πεθαίνουν από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Την παγκόσμια δέσμευση του ΠΟΥ για την εξάλειψη του πρώτου καρκίνου, στην ιστορία της ανθρωπότητας, στηρίζουν επίσης η UNICEF, το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, η Οργάνωση Unitaid (για την χρηματοδότηση Γυναικών, Παιδιών και Εφήβων), η Συμμαχία για τα εμβόλια Gavi, η Αμερικανική Ένωση για την Παγκόσμια Ανάπτυξη (USAID) και η Παγκόσμια Τράπεζα. Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός έναντι του HPV χορηγείται δωρεάν σε κορίτσια και αγόρια έως 18 ετών και έχει ακόμα δρόμο να διανύσει. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, σταθερά αυξάνεται το ποσοστό των γονιών που εμβολιάζουν τα παιδιά τους, από τότε που ξεκίνησε να αποζημιώνεται το εμβόλιο και για τα αγόρια.
