Τα προβλήματα στα Συστήματα Υγείας και οι καθυστερήσεις για το χειρουργείο δεν αποτελούν αμιγώς ελληνικό πρόβλημα, όπως μάς διδάσκει η κατάρρευση του κάποτε ισχυρού Βρετανικού ΕΣΥ. Το National Health Service (NHS) της Μ. Βρετανίας που θεωρούνταν για δεκαετίες το ευρωπαϊκό πρότυπο για μίμηση στην Δημόσια Υγεία, σήμερα βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης, με 7,6 εκατ. ασθενών να περιμένουν σε λίστα αναμονής άνω του έτους για να μπουν στο χειρουργείο και 15.000-26.000 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους ετησίως λόγω καθυστερημένης εισαγωγής και αξιολόγησης στα Επείγοντα.
Της Αλεξίας Σβώλου
Νοσεί βαριά ο Άγγλος Ασθενής δηλαδή το βρετανικό ΕΣΥ που τα τελευταία χρόνια διαγράφει μια πτωτική πορεία from hero to zero, από την επιτυχία στην κατάρρευση, πληρώνοντας το τίμημα της εμμονικής εφαρμογής του λεγόμενου gate keeping. Το τελευταίο (gate Keeping) αφορά μια πολιτική υγείας που δυσχεραίνει την πρόσβαση στο νοσοκομείο, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από ό,τι ίσχυε εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα, όπου κάθε πολίτης έτρεχε στο νοσοκομείο ακόμα και για ασήμαντη αφορμή. Τα νοσοκομεία ειδικά στην γενική τους εφημερία είναι οι πιο κοστοβόρες Δομές του Δημόσιου τομέα και η στρατηγική του gate keeping (σε ελεύθερη μετάφραση μηχανισμός ελέγχου κατά την είσοδο) αποσκοπούν στο να αποτρέπουν τον συνωστισμό και την εισαγωγή στο νοσοκομείο για προβλήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν εξωνοσοκομειακά, τόσο για την καλύτερη λειτουργία των νοσοκομείων όσο και για τον έλεγχο των δαπανών υγείας. Αυτή η στρατηγική βέβαια προστατεύει τα οικονομικά του κράτους αλλά όχι και τους ασθενείς, όταν για παράδειγμα ένας άνθρωπος με εκκολπώματα παχέος εντέρου και φρικτούς πόνους που πρέπει να νοσηλευτεί μένει για μέρες εκτός νοσοκομείου με τον γιατρό πρώτης υποδοχής –τον GP-να μην δίνει εγκαίρως το απαιτούμενο παραπεμπτικό.
Το National Health Service (NHS) που θεωρούνταν για δεκαετίες το ευρωπαϊκό πρότυπο για μίμηση στην Δημόσια Υγεία, σήμερα βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης με 7,6 εκατ. ασθενών να περιμένουν σε λίστα αναμονής άνω του έτους για να μπουν στο χειρουργείο και 15.000-26.000 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους ετησίως λόγω καθυστέρησης στην εισαγωγή στα Επείγοντα ΤΕΠ). Στο NHS η Λίστα Χειρουργείου είχε ξεπεράσει τις 7,6 εκατομμύρια εγγραφές, τον Αύγουστο του 2023, αριθμός που ήταν 37% προσαυξημένος σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2021, όταν οι εγγραφές άγγιζαν τα 5,6 εκατομμύρια. Παράλληλα, αυξήθηκε δραματικά ο αριθμός των πολιτών που αναμένουν για χειρουργική επέμβαση περισσότερο από 4 μήνες. Περισσότεροι από 4 στους 10 πολίτες περιμένουν περισσότερο από 4 μήνες για χειρουργική επέμβαση, ενώ σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα 300-500 άνθρωποι την εβδομάδα χάνουν την ζωή τους λόγω καθυστερημένης εισαγωγής στα Τμήματα Επειγόντων περιστατικών. Στη Μεγάλη Βρετανία όταν ένα περιστατικό φτάνει στα Επείγοντα, αρχικά το βλέπει ένας νοσηλευτής και μετά παραπέμπεται σε γιατρό. Αν ένας ασθενής με οξύ πρόβλημα υγείας φτάσει στα επείγοντα ενός νοσοκομείου, μπορεί να περιμένει έως και τέσσερις ώρες (!) για να τον δει ένας/μια νοσηλευτής/τρια και να περάσουν έως και 12 ώρες για να τον εξετάσει γιατρός! Αυτές οι αναμονές στα ΤΕΠ έχουν γίνει η αιτία να πεθαίνουν ετησίως 15.500-26.000 ασθενείς. Πρόκειται για σοκαριστικό αριθμό θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν οι ασθενείς εξετάζονταν αμέσως από γιατρό.
Η κατρακύλα του Βρετανικού ΕΣΥ μάς διδάσκει πως τα προβλήματα στα συστήματα Υγείας δεν έχουν μόνο ελληνικό χρώμα και αφορούν πολλές χώρες. Μπορεί στην Σουηδία, ο χρόνος αναμονής του πολίτη για μη επείγουσα χειρουργική επέμβαση να κυμαίνεται στις 50 μέρες κατά μέσο όρο, αλλά στην υπόλοιπη Ευρώπη η εικόνα είναι διαφορετική.
Στο National Health Service της Μ. Βρετανίας οι κλυδωνισμοί ξεκίνησαν το 2010 όταν η τότε κυβέρνηση συνασπισμού με Πρωθυπουργό τον Ντέιβιντ Κάμερον βρέθηκε αντιμέτωπη με μια λίστα αναμονής 2,5 εκατομμυρίων ασθενών για χειρουργείο. Από τότε ο αριθμός των περιστατικών που βρίσκονται σε λίστα αναμονής για χειρουργική επέμβαση 3πλασιάστηκε!
Ο Ίαν Χίγκινσον, αντιπρόεδρος του Royal College of Emergency Medicine, επισημαίνει ότι τα προβλήματα δεν εμφανίστηκαν….χθες, ούτε μπορούν να αποδοθούν στην πανδημία covid-19. Επίσης δεν μπορούν να αποδοθούν στην έξαρση των χειμερινών ιώσεων κάθε χρόνο τέτοια εποχή.
Ο πρόεδρος του Royal College of Emergency Medicine, δρ. Έντριαν Μπόιλ υπογραμμίζει ότι ένας στους πέντε ασθενείς στην Αγγλία που διακομίστηκε με ασθενοφόρο σε νοσοκομείο του NHS αναγκάστηκε να περιμένει περισσότερη από μία ώρα προτού εξεταστεί στο τμήμα επειγόντων. Τα νοσοκομεία του NHS έχουν στόχο να εξετάζουν το 95% των ασθενών που διακομίζονται με ασθενοφόρο σε 30 λεπτά και το 100% σε 60 λεπτά. Ωστόσο η πραγματικότητα διαφέρει δραματικά καθώς τον περασμένο Νοέμβριο 37.837 ασθενείς περίμεναν επί περισσότερες από 12 ώρες στα επείγοντα των νοσοκομείων, σύμφωνα με τα στοιχεία του NHS Αγγλίας. Πρόκειται για αύξηση κατά σχεδόν 355% σε σχέση με τον προηγούμενο Νοέμβριο του 2023, όταν αριθμός ανερχόταν σε 10.646.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει στα χέρια μια καυτή πατάτα την οποία πρέπει να διαχειριστεί και το γεγονός ότι προέρχεται από την εργατική παράταξη δεν καθιστά πιο εύκολη τη λύση αυτού του γόρδιου δεσμού καθώς μόνο με την συμβολή των ιδιωτών γιατρών μπορεί να λυθεί. Παράλληλα έχει να διαχειριστεί την Οδύσσεια που συναντά κάθε άγγλος ασθενής προκειμένου να φτάσει στον γιατρό ειδικότητας, λόγω της στρατηγικής του gate keeping που στέλνει κάθε ασθενή πρώτα στον GP και μετά με…ζόρι γίνεται η παραπομπή του περιστατικού στον γιατρό ειδικότητας. Όπως σχολιάζει ο έλληνας καθηγητής νευρολογίας Γιώργος Τσιβγούλης, Διευθυντής της Β’ Νευρολογικής Κλινικής, Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Επισκέπτης Καθηγητής και Διευθυντής Έρευνας στον Τομέα των Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων, στο Νευρολογικό Τμήμα του University of Tennessee Health Science Center στο Memphis, των ΗΠΑ, ένας ασθενής με νόσο Πάρκινσον στην Μ. Βρετανία ενδεχομένως δεν θα δει ποτέ στην ζωή του νευρολόγο και θα εξεταστεί μόνο από γηρίατρο.
