Με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας μέρας κουνουπιών, στις 20/8, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταγράφει τις ανησυχίες του για τις ασθένειες οι οποίες μεταδίδονται με διαβιβαστές τα κουνούπια επικεντρώνοντας στην γρηγορότερα εξαπλούμενη λοιμώδη νόσο παγκοσμίως, τον δάγκειο πυρετό. Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία είναι η αλματώδης αύξηση των περιστατικών δάγκειου πυρετού στην περιοχή της Ευρώπης.
της Αλεξίας Σβώλου
Οι ασθένειες που μεταδίδονται με διαβιβαστή ένα μολυσμένο κουνούπι αντιστοιχούν στο 17% όλων των λοιμωδών νόσων παγκοσμίως και ευθύνονται για περισσότερους από 700.000 θανάτους κάθε χρόνο στον πλανήτη. Το νούμερο αυτό έχει τη σημασία του γιατί τα παιδιατρικά εμβόλια παγκοσμίως σώζουν τη ζωή τρεισήμισι εκατομμυρίων παιδιών και παράλληλα γλιτώνουν 700.000 παιδιά από σοβαρές ισόβιες αναπηρίες.
Οι ασθένειες αυτές, στις οποίες ο διαβιβαστής – ξενιστής είναι το κουνούπι μπορούν να οφείλονται σε μία πληθώρα παθογόνων μικροοργανισμών όπως παράσιτα βακτήρια και ιοί. Το μολυσμένο άτομο, που δέχτηκε τσίμπημα από μολυσμένο κουνούπι μπορεί να εκδηλώσει ελονοσία, δάγκειο πυρετό, τη νόσο του ιού Ζίκα, κίτρινο πυρετό και αλλά πιο σπάνια τροπικά νοσήματα. Πολλά από αυτά τα νοσήματα είναι προλήψιμα, μπορούν δηλαδή να προληφθούν με τα Κατάλληλα μέτρα. Δεν υπάρχουν εμβόλια για όλα τα τροπικά λοιμώδη νοσήματα βέβαια αλλά μπορούν να προληφθούν με ψεκασμούς, την χρήση σιτών, εντομοαπωθητικών και ρούχων που δεν αφήνουν ακάλυπτα τα χέρια και τα πόδια.
Η λήψη των σωστών μέτρων, η εφαρμογή προληπτικών εμβολιασμών όπου υπάρχουν εμβόλια όπως για παράδειγμα για την ελονοσία που μετά από προσπάθειες δεκαετιών αναπτύχθηκαν εμβόλια κατά του παρασίτου της ελονοσίας χάρη στη χρηματοδότηση του ιδρύματος Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, και η ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών που ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει πρόβλημα με κουνούπια βοηθά να μειωθούν τα κρούσματα. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα δεδομένα για την χλωρίδα και την πανίδα όλων των περιοχών υποχρεώνοντας πολλά έντομα να μεταναστεύσουν με κουνούπια διαβιβαστές των παλιότερα εντελώς εξωτικών τροπικών νοσημάτων να ζουν πλέον στην Ευρώπη και σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Πως θα ήταν άλλωστε δυνατόν να μην επηρεαστούν και αυτά από την παγκοσμιοποίηση;
Στο μεταξύ σε μέρη με τροπικό και υποτροπικό κλίμα τα κρούσματα του δάγκειου πυρετού αυξάνονται και γενικά υπάρχει μεγάλη αύξηση των περιστατικών παγκοσμίως. Το έτος 2023 έκλεισε με ένα σχεδόν ιστορικό υψηλό ρεκόρ 6 εκατομμυρίων περιστατικών δάγκειου πυρετού σε όλο τον πλανήτη και περισσότερους από 7000 θανάτους που σχετίζονταν με την λοίμωξη. Τα κρούσματα και οι θάνατοι καταγράφηκαν σε περισσότερες από 80 χώρες του πλανήτη. Παρότι ένα σημαντικό μέρος της Ευρώπης κυρίως της Βόρειας Ευρώπης διατηρεί αισθητά ψυχρό κλίμα ώστε να γίνει ελκυστική στα κουνούπια, ωστόσο στα υπόλοιπα μέρη της Ευρώπης που η θερμοκρασία διαρκώς ανεβαίνει και λόγω της κλιματικής αλλαγής τα περιστατικά χρόνο με το χρόνο πληθαίνουν. Το μήνυμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Κουνουπιών συνοψίζεται στην φράση πως λόγω της κλιματικής αλλαγής σύντομα όλα τα λοιμώδη νοσήματα που σχετίζονται με την μεταφορά παθογόνων μέσω κουνουπιών θα αποτελέσουν μεγάλο πονοκέφαλο για τα δημόσια συστήματα υγείας με πρώτο το δάγκειο πυρετό.
