Η ζέστη η υγρασία, οι συνθήκες καμινιού που δημιουργούνται στις τσιμεντουπόλεις όπως είναι το κέντρο της Αθήνας, αλλά και σε πόλεις του θεσσαλικού κάμπου όπως η Καρδίτσα που αδυνατούν να δροσιστούν από κάποιου είδους παραθαλάσσια αύρα προκαλούν ακραία καταπόνηση στον ανθρώπινο οργανισμό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η αίσθηση της διαρκούς κόπωσης, εξαιτίας της συνεχιζόμενης θερμικής εξάντλησης που βιώνουμε. Ακόμα πιο δύσκολη γίνεται η καθημερινότητα, όταν οι θερμοκρασίες δεν πέφτουν ούτε το βράδυ, ώστε και οι πόλεις και οι κάτοικοι τους να δροσιστούν.
της Αλεξίας Σβώλου
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιοχές με πολύ τσιμέντο, μακριά από οποιαδήποτε παραλιακή αύρα, μπορεί η θερμοκρασία να είναι ενδεικτικά 42o C αλλά η αίσθηση της ζέστης που δημιουργεί ο λίβας είναι αισθητά υψηλότερη. Άλλωστε πριν λίγες ημέρες ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών είχε κρούσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις εντυπωσιακές διακυμάνσεις που παρουσιάζουν οι θερμοκρασίες από το κέντρο της Αθήνας έως την Κηφισιά. Η έλλειψη πράσινου μέσα την τσιμεντούπολη οδηγεί σε αυξημένες θερμοκρασίες κατά 6ο C σε αποστάσεις που δεν ξεπερνούν τα 15-17 χλμ, κάτι που θεωρείται αφύσικο!
Πέρα από την διαρκή κόπωση, την δυσκολία στην αναπνοή και το λαχάνιασμα, οι ειδικοί επισημαίνουν πως η θερμική εξάντληση εκδηλώνεται και με άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν την έντονη εφίδρωση, την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, το ωχρό δέρμα, τον γρήγορο καρδιακό παλμό, τις μυϊκές κράμπες, την ναυτία, τον εμετό, την ζαλάδα, τον πονοκέφαλο την πνευματική σύγχυση και τη λιποθυμία.
Αν ήδη η καρδιά είναι επιβαρυμένη (π.χ. από ένα έμφραγμα ή μια ισχαιμία), και η αναπνευστική λειτουργία εξασθενημένη από καρδιαγγειακές παθήσεις, μια λοίμωξη, ένα long flu ή long covid σύνδρομο, ή από τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (κυρίως στους καπνιστές) τότε το φορτίο που προκαλεί η παρατεταμένη ζέστη πολλαπλασιάζεται.
Οι άνθρωποι που εκδηλώνουν τέτοιου είδους συμπτώματα πρέπει να μετακινηθούν άμεσα σε δροσερό μέρος, να αλλάξουν τα στενά και ιδρωμένα ρούχα τους, να κάνουν ένα δροσερό ντους, να φορέσουν άνετα ρούχα από υφάσματα που αναπνέουν και να πιούν λίγο νερό με μικρές γουλιές. Όχι μεγάλες ποσότητες μεμιάς ειδικά αν το άτομο νοσεί με καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις η πρόσληψη υγρού πρέπει να είναι λελογισμένη. Επίσης αν καταγραφεί πτώση της αρτηριακής πίεσης, ένα μικρό αλμυρό σνακ (τσιπς, κράκερ, λίγο τυρί) βοηθά να ανέβει λίγο η πίεση. Στην αφόρητη ζέστη οι χρονίως πάσχοντες πρέπει να επικοινωνούν με τον γιατρό τους γιατί ενδέχεται να χρειαστεί να αλλάξουν την δοσολογία των φαρμάκων που παίρνουν ειδικά για την πίεση ή ακόμα και για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Τα διουρητικά, οι αποκλειστές ασβεστίου και άλλα φάρμακα, που χορηγούνται για καρδιαγγειακές και άλλες παθήσεις ενδέχεται να χρειαστούν τροποποίηση της φαρμακευτικής δόσης.
Κίνδυνοι και από τα κλιματιστικά
Στον αντίποδα της ζέστης, βρίσκονται τα κλιματιστικά μηχανήματα και οι ανεμιστήρες δαπέδου και οροφής που αποτελούν τους βασικούς τρόπους ψύξης εσωτερικών χώρων. Ωστόσο και η παραμονή για πολλές ώρες σε κλιματιζόμενους χώρους δεν είναι ανέφελη. Μπορεί να προκαλέσει ξηρό βήχα, ξηροφθαλμία (ειδικά σε άτομα που φορούν φακούς επαφής), να μεταφέρει λοιμώξεις και να οδηγήσει σε ψύξη και μυικές κράμπες. Πρωτίστως η θερμοκρασία λειτουργίας του air condition δεν πρέπει να διαφέρει δραματικά από την εξωτερική θερμοκρασία, ώστε μπαίνοντας και βγαίνοντας, το σώμα μας να μην υφίσταται θερμικό σοκ. Επίσης πρέπει να τηρούνται οι κανονισμοί για το service των κλιματιστικών μηχανημάτων καθώς τα κλιματιστικά μπορούν να γίνουν πηγές ανακύκλωσης μικροβίων. Είναι πολύ σημαντικό να καθαρίζονται τα φίλτρα και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια διάσημη κατά το παρελθόν ασθένεια αποδόθηκε στα κλιματιστικά. Η νόσος των λεγεωνάριων όπως αποκαλείται προκαλείται από το βακτήριο της λεγιονέλλας. Το μικρόβιο αυτό μεταδίδεται κυρίως αερογενώς μέσω των λεπτότατων σταγονιδίων, αερόλυμα, που σχηματίζονται από τα κλιματιστικά, και μπορεί να προκαλέσει μια επιπλοκή σαν την πνευμονία σε άτομα με ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου υπάγονται όλα τα άνω των 50 ετών άτομα, οι καπνιστές, όσοι ευρίσκονται υπό αγωγή με κορτικοστεροειδή, όσοι πάσχουν από χρόνιες πνευμονοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, νεοπλασματικά νοσήματα και νεφρική ανεπάρκεια, όσοι έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων, άτομα με εξασθενημένο και ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι πηγές μόλυνσης με το βακτηρίδιο της λεγιονέλλας περιλαμβάνουν τα συστήματα παροχής κρύου – ζεστού νερού (ντους), τα συστήματα κλιματισμού, τις δεξαμενές αποθήκευσης νερού, τις θερμές ιαματικές πηγές, τα ιαματικά λουτρά, τις πισίνες (ειδικά τις θερμαινόμενες), τα σιντριβάνια, τους υγραντήρες ατμόσφαιρας και τις αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης.
